ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ေဝဖန္ခံေနရ

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရတက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း
 ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္လာရာ
ဝန္ၾကီးဌာနအေနျဖင့္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ အားနည္းလ်က္ရွိရာ အထူးသျဖင့္ တပ္မေတာ္က တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ေနေသာ ျပည္ထဲေရး
ဝန္ၾကီးဌာနသည္ အေဝဖန္ခံရဆုံး ျဖစ္မည္။

ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဌာနလက္ေအာက္ ျမိဳ႕ျပႏွင့္ အရပ္ဘက္လံုျခံဳေရးကို တာဝန္ယူရသည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၏ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားဆုံးေဝဖန္ခံရသည္။ ထိုသို႕ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ ေဝဖန္ခံေနရေသာ္လည္း တုိးတက္မႈမ်ားလည္း ရွိသည္။

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ အရပ္ဘက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အသြင္ျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္လာဆိုေသာ္လည္း ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ တပ္မေတာ္က တာ၀န္ယူေနျပီး ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနသည္ ႏုိင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရး၊ ရပ္ရြာ လံုၿခံဳေရး တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ ျပည္သူ႔ အက်ိဳးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေရး ဆိုသည့္ ရည္မွန္းခ်က္ ၄ ခု ကို လက္ေအာက္ခံ ဌာနမ်ားျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန၊ အက်ဥ္းဦးစီးဌာန၊ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးဌာန ၄ ခု ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လွ်က္ ရွိသည္။

သကၤန္းကြ်န္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးသိန္းညႊန္႔က ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတခ်ိဳ႕ကို လုပ္ေဆာင္လာေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီ ျဖစ္ရန္မ်ားစြာ ႀကိဳးရမည္ဟု ေျပာသည္။

ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္လာခ်ိန္တြင္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ ရွားမႈမ်ား၊ အခြင့္အေရးေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္မႈမ်ားတြင္ အက်ည္းတန္မႈမ်ား ရွိေၾကာင္း ယမန္ႏွစ္က လက္ပံေတာင္းေတာင္စီမံကိန္းအေပၚ ကန္႕ကြက္ဆႏၵျပေနေသာ သံဃာမ်ားကို အင္အားသုံးႏွိမ္နင္းခဲ့မႈကို ေထာက္ျပေဝဖန္သည္။

“လက္ပံေတာင္း စီမံကိန္းကိစၥမွာတုန္းက သံုးစြဲတဲ့ ဗံုးဟာ မီးေလာင္ဗံုး ဟုတ္မဟုတ္၊ ႐ုိး႐ုိး မီးခုိးေငြ႔ ဗံုး ဟုတ္မဟုတ္ ဆုိတာ အျငင္းပြားစရာ ေပၚေပါက္တယ္ေလ” ဟု ဦးသိန္းညႊန္႔က ဆုိသည္။

ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနသည္ ႏုိင္ငံေရး ကိစၥမ်ားကို လံုျခံဳေရးအျမင္ျဖင့္သာ ခ်ည္းကပ္ကိုင္တြယ္ေနေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန ႏုိင္ငံေရးသံုးသပ္သူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းကလည္း ဧရာ၀တီကိုေျပာသည္။

“Political Issue (ႏုိင္ငံေရး ကိစၥ) ကေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ပုိၿပီး အေရးႀကီးတယ္၊ အႏၱရာယ္ႀကီးတယ္လို႔ သူတုိ႔ ျမင္ေန ပံု ရတယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

ထိုသို႕ ႐ႈျမင္ခ်က္ကို ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း AAPP ၏ အတြင္းေရးမႉး ဦးတိတ္ႏုိင္က သေဘာတူသည္။

“ရခုိင္အေရး၊ မိတၳီလာအေရးမွာ ကုိင္တြယ္တာက ကိစၥေတြမွာ အရမ္းေႏွာင့္ေႏွးေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူ ေတြနဲ႔ အခြင့္အေရး တုိက္ပြဲ ၀င္တဲ့လူေတြကို ဖမ္းဆီးတာ၊ တရားစြဲတာ၊ အေရးယူတာေတြက်ေတာ့ ျမန္လြန္းတာေတြ ရွိေနေတာ့ ဒါက ေသြး ႐ုိးသား႐ုိးေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာရမွာပါ” ဟု ဦးတိတ္ႏုိင္က ေျပာသည္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ တရက္ကို တုိင္စာ စုစုေပါင္း ၅၀ ေလာက္ လက္ခံ ရရွိတယ္ ေျပာတယ္။ အဲဒီထဲမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့အမ်ားစုက ရဲလုိ႔ ေျပာတယ္။ ရဲက်ဴးလြန္တဲ့အမႈက အမ်ားစု ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒုတိယ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈေပါ့။ ဒါက ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ကိုယ္တုိင္ေျပာသြားတာ”ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။

ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အသံုးျပဳေနသည့္ ပုဒ္မ ၁၈ အေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနသည္ဟုလည္း သူက ဆက္ ေျပာသည္။

“ပုဒ္မ ၁၈ ကို ေျပာရရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္တဲ့သူေတြကို အကာအကြယ္ေပးထားတယ္လို႔ ထင္စရာ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္း အႏွစ္သာရအရ ၾကည့္ရင္ ဒီ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားေနတဲ့သူ၊ မိမိအခြင့္အေရးကိုေတာင္းဆုိေနတဲ့ သူေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ဖမ္းဆီးဖုိ႔၊ ပုဒ္မတပ္ေထာင္ခ်လုိ႔ရေအာင္လုပ္ထားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ”ဟု ဦးတိတ္ႏုိင္က ဆုိ သည္။

သို႕ေသာ္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မိတၱီလာစသည့္ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာတြင္ အဓိက႐ုဏ္းႏွိမ္ႏွင္းမႈဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာစံမ်ားႏွင့္ မညီပဲ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ားမွာ လံုၿခံဳေရး အင္အား မလံုေလာက္မႈေၾကာင့္ဟု ဘရပ္ဆဲလ္ အေျခစိုက္ Internation Crisis Group- ICG အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ အားနည္းေနေသးေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံတကာ၏ အကူအညီ ျဖင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ စြမ္းရည္ ျမင့္မားလာေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ရဲ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ လစာ အလြန္နည္းပါးျခင္း ကိစၥလည္း စဥ္းစားရန္ လိုေၾကာင္း ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းကလည္း သံုးသပ္သည္။

သို႕ရာတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ရင္းမ်ားအေပၚ အမိန္႔ေပးသည့္ကိစၥ၌ တုိင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္အစုိးရ မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အမိန္႔ေပးပိုင္ခြင့္သည္ ယခုထိ မရွင္းလင္း၍ ထုိအားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳး သိမ္းက ဆုိသည္။

“ျပည္နယ္အစုိးရေတြ၊ တုိင္းေဒသႀကီး အစုိးရေတြကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ လြႊဲေပးတာမွာ အဲဒီ ျပည္နယ္အစုိးရေတြ၊ တုိင္း ေဒသႀကီး အစုိးရေတြဟာ ရဲတပ္ဖြဲ႔အေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ အမိန္႔ေပးႏုိင္လဲ ဆုိတဲ့ အပိုင္းက မရွင္းလင္းဘူး”ဟု ဆုိသည္။

သက္ဆုိင္ရာ ျပည္နယ္္၊ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားအေပၚ အမိန္႔ေပးပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အၿမဲတမ္း မဟုတ္ေသာ္လည္း အေရးႀကီးသည့္ အေျခအေနမ်ားတြင္ အမိန္႔ေပးခြင့္ ပုိရွိသင့္ဟု ျမင္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာ သည္။

ႏုိင္ငံ၏ စနစ္တခုလံုး ျပင္ဆင္ရာတြင္ ႏွစ္ေက်ာ္လာသည္အထိ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ခ႐ုိင္အစရွိသည့္ အ ဆင့္မ်ားအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသးဘဲ ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မပီျပင္ေသးေပ။ အေျခခံ အက်ဆံုး ရပ္ ကြက္/ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ ေရြး ခ်ယ္ တင္ေျမာက္မႈမ်ားတြင္ မသမာမႈမ်ား ရွိေနျခင္းသည္လည္း ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ အားနည္းခ်က္မ်ားထဲမွ တခု ျဖစ္သည္။

စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသြင္ကူးေျပာင္းလာရာတြင္ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အားေကာင္းလာေစေရးအစုိးရမွအႀကိမ္ႀကိမ္ ကတိေပးေျပဆုိမႈမ်ားရွိေသာ္လည္း အသင္းအဖြဲ႔မ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားတြင္ အဟန္႔အတားမ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေဝဖန္ေထာက္ျပမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။

သုိ႔ေသာ္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ မၾကာေသးခင္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ျပည္တြင္း အရပ္ဖက္လူ႔အဖြ႔ဲအစည္းမ်ားႏွင့္ ေဆြး ေႏြးပြဲတြင္ အတိုင္းအတာတခုထိ နားလည္မႈရကာ အသင္းအဖြဲ႔ဆုိင္ရာ ဥပေဒအား ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ ျပင္ဆင္ရန္ ရွိ၍ တုိးတက္မႈ ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ျပည္ထဲေရး၏ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈမ်ားသည္ ယခင္ကကဲ့သို႔ အင္အားသံုး ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳး မလုပ္ေတာ့ပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့သည္ကို အသိအမွတ္ျပဳရန္ရွိေၾကာင္း ဦးသိန္းညြန္္႔ကဆိုသည္။

ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနသည္ အမ်ိဳးသား ေထာက္လွမ္းေရး၊ မူးယစ္တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အထူးစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး၊ ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ထုတ္ေပးေရး၊ မွတ္ပံုတင္ျခင္းဆုိင္ရာကိစၥ စသည့္ ထူးေထြမ်ားျပား အေရးႀကီးသည့္ တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းရြက္ရာတြင္ ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ရန္ ပြင့္ လင္းျမင္သာမႈရွိေရး အေရးႀကီးေၾကာင္း သံုသပ္သူမ်ားက ေထာက္ျပသည္။

“ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔က ကိုင္တြယ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ သူတုိ႔ ဘယ္လုိ ပံုစံမ်ိဳး ကိုင္တြယ္ ေျဖ ရွင္းတယ္၊ သူတုိ႔ဘက္က ဘယ္လို အားနည္းခ်က္ေတြရွိတယ္။ အဲဒီ အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဘယ္လုိ အက်ိဳးဆက္ ေတြ ရွိတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြကို စနစ္တက် ရွင္းလင္းျပသင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္” ဟု ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ဧရာဝတီသို႕ ေျပာဆုိသည္။

ဧရာ၀တီ