စတုတၳမ႑ဳိင္ရဲ႕ ထာ၀ရ တာ၀န္နဲ႔ မီဒီယာမ်ား အသြင္ေျပာင္းခ်ိန္

၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဧၿပီလမွာ က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြ ၿပီးကတည္းက တနည္းအားျဖင့္ အတုိက္ခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္နုိင္ငံေရး စည္း၀ုိင္းထဲ ၀င္ၿပီးကတည္းက စတင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့နုိင္ငံေရး အသြင္ ကူးေျပာင္းမႈကာလဟာ အေတာ္အရွိန္ရေနၿပီလုိ႔ အကဲခတ္အေတာ္မ်ားမ်ားက ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
အေသအခ်ာ ေလ့လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၂ နွစ္ နီးပါး ၾကာလာတဲ့အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆုိတဲ့ မ႑တုိင္ႀကီး ၃ ခုဟာ အခုခ်ိန္အထိ သိပ္အသြင္ မေျပာင္းနုိင္ေသးတာကုိ ေတြ႔ရနုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ထူးထူးျခားျခား ထင္တာထက္ပုိၿပီး အလ်င္အျမန္ အသြင္ေျပာင္းသြားတာကေတာ့ စတုတၱမ႑ုိဳင္လုိ႔ ေခၚတဲ့ မီဒီယာေလာကပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ မီဒီယာေလာကထဲမွာမွ ျပည္ပအေျခစိုက္ မီဒီယာေတြက ထိပ္ဆုံးမွာ ေနရာယူထားၿပီး အဲဒီထဲက တခ်ဳိ႕ဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ မူလရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ မူလေနရာေတြကိုပါ အလ်င္စလုိ အသြင္ေျပာင္းပစ္ လုိက္ၾကၿပီလား ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္မိပါတယ္။

ျပည္ပမီဒီယာ ဆုိတဲ့အထဲမွာ နုိင္ငံျခားအစိုးရေတြက တာ၀န္ယူထုတ္လြင့္ေနတဲ့ BBC (ဘီဘီစီ-ျမန္မာပုိင္း), VOA (ဗီအုိေအ-ျမန္မာပုိင္း) နဲ႔ RFA (အာအက္ဖ္ေအ-ျမန္မာပုိင္း) တုိ႔ကုိ မဆုိလုိပါ။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပုံ ေနာက္ပုိင္းနဲ႔ အဲဒီအေရးေတာ္ပုံအေပၚ အေျခခံကာ သုိ႔မဟုတ္ အေရးေတာ္ပုံနဲ႔ ဆက္စပ္ကာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျမန္မာ သတင္းဌာနေတြကိုသာ ဆုိလုိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ေနာ္ေ၀အေျခစိုက္ ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) ထုိင္းအေျခစိုက္ ဧရာ၀တီ သတင္းဌာန၊ အိႏၵိယ အေျခစုိက္ မဇၥ်ိမ သတင္းဌာနတုိ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္အေပၚ အေျခခံဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ NCGUB ရဲ႕ အသံလႊင့္ဌာနအျဖစ္ ၁၉၉၂ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ စတင္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ DVB ဟာ လာမယ့္ ရက္ပုိင္းအတြင္း သူတုိ႔ရဲ႕ မူလ အေျခစိုက္ရာ ေအာ္စလုိၿမိဳ႕က ႐ံုးခ်ဳပ္ကုိ လုံး၀ပိတ္ပစ္ၿပီး ရန္ကုန္မွာ ႐ံုးခန္းဖြင့္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နုိင္ငံေရး လုိအပ္ခ်က္အရ ေပၚေပါက္လာတဲ့ မီဒီယာတခု နုိင္ငံေရးအသြင္ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ျပည္ပကေန ျပည္တြင္း ျပန္၀င္ခြင့္ရတာဟာ တကယ္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ DVB အေနနဲ႔ လြတ္လပ္ကာလမွာ ဘယ္အခန္း က႑ကေန ဆက္ပါ၀င္မလဲ ဆုိတာက ၈၈ အေရးေတာ္ပုံမွာပါ ၀င္ခဲ့ဖူးသူေတြ၊ DVB နဲ႔ တနည္းမဟုတ္ တနည္း ဆက္စပ္ခဲ့ဖူးသူေတြၾကားမွာ ေဆြးေႏြးစရာေတာ့ ရွိပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ DVB ျပည္တြင္း ျပန္လာျခင္းနဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္ စီးပြားျဖစ္ ႐ုပ္သံအေနနဲ႔ ရပ္တည္ေရး၊ ေၾကာ္ျငာက ရတဲ့ဝင္ေငြအေပၚ အဓိကထား ရပ္တည္ေရးေတြကို ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ မဇၥ်ိမ သတင္းဌာနကလည္း ျမန္မာတိုင္းမ္မွာ ကိုင္တြယ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဦးဆန္နီေဆြတို႔နဲ႔ ပူးတြဲလုပ္မယ္လို႔ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဧရာ၀တီကေတာ့ အခုအထိ ဒီလုိ အသြင္ေျပာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တာ မၾကားရေသးပါဘူး။

ဒါေတြဟာ နုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ မီဒီယာေလာက အေျပာင္းအလဲေတြေပါ့။ “ဟုိဘက္က လူေတြက ဘာမွ မေျပာင္းေသးဘူး၊ ကုိယ့္ဘက္ကလူေတြက ေျပာင္းလုိက္တာ ဟုိဘက္ကမ္းကိုေတာင္ ေက်ာ္ေတာ့မယ္” လုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး (ABSDF) က ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း တဦးက ဆိုပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား တဦးရဲ႕ အျမင္ပါ။ သူ႔မွာက ဟိုဘက္ဒီဘက္ဆိုတဲ့ အျမင္ေတြ ရွိေနဆဲပါ။

ႏိုင္ငံေရး အယူဝါဒ ကင္းရွင္းတဲ့ သတင္းသမားေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးရဲ႕ ေဝဖန္ခ်က္ကို ဂ႐ုစိုက္သင့္သလား၊ သတင္းသမားဆိုတာ ဘက္မရွိရဘူး မဟုတ္လား၊ အေနအထားေျပာင္းတာ ဘာမ်ား ဆန္းပါသလဲ၊ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းဌာနေတြ ျဖစ္တဲ့ BBC, CNN, Aljazeera သတင္းဌာနေတြက ဝန္ထမ္းေတြလည္း ဟိုဘက္ဒီဘက္ ေျပာင္းၾကတာပဲ၊ ေၾကးစား ေဘာလံုးသမားေတြလည္း အသင္းေျပာင္းၾကတာပဲလို႔ ဆိုႏိုုင္စရာလည္း ရွိပါတယ္။

ဒါက နဂုိကတည္းက လြတ္လပ္တဲ့ တုိင္းျပည္မွာ၊ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းဌာမွာ၊ လြတ္လပ္စြာ တာ၀န္ထမ္းခဲ့တဲ့ သတင္းသမားေတြအတြက္ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ဟာ အဲဒီလုိ လြတ္လပ္စြာ ေမြးဖြားလာတဲ့ သတင္းသမားေတြ မဟုတ္။ ၈ ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံနဲ႔အတူ ေမြးဖြားလာတဲ့ သတင္းသမားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ အခုလုိ ရည္လ်ားေထြျပား ေဆြးေႏြးေနရတာပါ။ ဒီလုိ အလြယ္တကူ အသြင္ေျပာင္းတာကို က်ေနာ္က လက္မခံနုိင္ ျဖစ္ေနေပမယ့္ လက္ခံသူေတြလည္း ရွိနုိင္ပါတယ္။

သာမန္ သတင္းသမားတဦး အေနနဲ႔ ဒါေတြကို တားဆီးနုိင္စြမ္း မရွိပါ။ ဒါေပမယ့္ မူအရ၊ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြအရ ဒီလုိ အသြင္ေျပာင္းဖုိ႔၊ ေနရာေျပာင္းဖုိ႔အတြက္ ကုိယ့္ရဲ႕ အယ္ဒီတာ့ဘာေဘာ္ကို အေလွ်ာ့အတင္း လုပ္ခဲ့ရသလား ဆိုတာကေတာ့ ေဝဖန္ၾကည့္ဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။

အဲဒါေတြကို ဆန္းစစ္ဖို႔ DVB, ဧရာဝတီ၊ မဇၥ်ိမ သတင္းဌာန ၃ ခုရဲ႕ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ ထုတ္လႊင့္တင္ျပခဲ့တဲ့ သတင္းေတြနဲ႔ ၂၀၁၂ မတိုင္မီ (သို႔မဟုတ္) ဒီသတင္းဌာနေတြ ျပည္တြင္း ျပန္ဝင္ဖို႔ မႀကိဳးစားမီ ထုုတ္လႊင့္တင္ျပခဲ့တဲ့ သတင္းေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အစိုးရကို ေဝဖန္မႈ အားနည္းသြားသလား၊ အရင္အတိုင္း ဆက္လက္ ေဝဖန္ေထာက္ျပေနသလား၊ တင္ျပပံု နည္းဗ်ဴဟာကိုပဲ အေျပာင္းအလဲ လုပ္လိုက္သလား ဆိုတာ သိသာထင္ရွားလာႏိုင္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အသြင္ေျပာင္းသြားတာ မဆန္းေပမယ့္ မီဒီယာအသြင္ေျပာင္းမႈမွာေတာ့ ထာဝရတာဝန္က ဆက္ရွိေနရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒီတာ၀န္ကေတာ့ အာဏာပုိင္ေတြကို ေ၀ဖန္ေထာက္ျပေရးပါပဲ။ စတုတၱမ႑ဳိင္ကုိ ကုိင္ထားတဲ့ မီဒီယာသမားေတြက အစိုးရ၊ လြတ္ေတာ္နဲ႔ တရားစီရင္မႈဆုိတဲ့ အျခားမ႑ဳိင္ႀကီး ၃ ခုရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကို ဘယ္ေလာက္အထိ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပနုိင္သလဲ၊ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိမ္းေၾကာင္းေပးနုိင္သလဲ ဆုိတာဟာ မီဒီယာရဲ႕ ထာ၀ရတာ၀န္ပဲ မဟုတ္ပါလား။ ထာဝရ တာဝန္ကို အေပးအယူ လုပ္လိုက္သလို ျဖစ္ရင္ေတာ့ မီဒီယာရဲ႕ အႏွစ္သာရက ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္တြင္း မီဒီယာေတြဘက္ကုိ လွည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အစိုးရနဲ႔ ခ႐ိုနီ ခ႐ိုျပာေတြ ႀကီးစုိးထားတဲ့ အသံလႊင့္မီဒီယာ (Broadcast Media) (႐ုပ္သံနဲ႔ ေရဒီယုိမွ အပ) ပံုႏွိပ္မီဒီယာဟာ လံုးဝ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီ ေပၚလာၿပီး အပတ္စဥ္ ဂ်ာနယ္ေတြကလည္း အမ်ားအျပား ေပၚလာပါတယ္။ အရင္က အစိုးရနဲ႔ အာဏာပုိင္ေတြကို ေ၀ဖန္ခြင့္မရတဲ့၊ ဆင္ဆာကို မေက်ာ္နုိင္ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီ ပုံနွိပ္ မီဒီယာဟာ အခုေတာ့ အစိုးရကုိ အေ၀ဖန္နုိင္ဆုံး၊ လူထုၾကားထဲ ထိေရာက္မႈ အရွိဆုံး၊ လူထု ရင္ခုန္သံနဲ႔ အနီးစပ္ဆုံး မီဒီယာတခု ျဖစ္လာေနပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တဖက္မွာ ဒီလုိ လြတ္လပ္ခြင့္ရလာတာနဲ႔အတူ၊ ေစ်းကြက္အတြင္း လြတ္လပ္စြာ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရလာတာနဲ႔အတူ ေစာင္ေရမ်ားဖုိ႔၊ သတင္းဦး၊ သတင္းထူးပါဖုိ႔ ႀကိဳးစားရင္းနဲ႔ အစြန္းေရာက္သြား တာမ်ဳိးေတြကိုလည္း ျမင္လာေနရပါတယ္။ အတည္ျပဳခ်က္ မယူရေသးတဲ့ သတင္းေတြကို ထည့္ေဖာ္ျပတာမ်ဳိး၊ အေဖာ္အခြ်တ္ပုံေတြကုိ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပတာမ်ိဳး၊ တခ်ဳိ႕စာေစာင္ေတြဆုိရင္ သတင္းအေရးအသား၊ သတင္းအသုံးအႏႈန္း၊ သဒၵါ အထားအသုိ၊ သတ္ပုံသတ္ညႊန္း ေတြကိုေတာင္ အေလးမထားေတာ့ဘဲ အခ်ိန္မီ ထုတ္နုိင္ေရးကိုသာ ဦးစားေပးလာတာမ်ဳိး ေတြ႔ေနရပါတယ္။

တနည္းအားျဖင့္ ေျပာမယ္ဆုိရင္ Facebook လုိ Social media ေပၚက အေပ်ာ္တမ္း အေရးအသားနဲ႔ သင္တန္းဆင္းၿပီးသား၊ သတင္းေထာက္က်င့္၀တ္ကို ေကာင္းေကာင္းသိၿပီးသား၊ တာ၀န္ခံမႈအျပည့္နဲ႔ ေရးရမယ့္ Mainstream media ေပၚက လခစားသတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ ေရးသားမႈေတြဟာ သိပ္ကြာျခားမႈ မရွိေတာ့သလုိ ျမင္လာေနရပါတယ္။ ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အဆုိအမိန္႔ကုိ ကုိးကားရမယ္ဆိုရင္ “ကာရာအုိေကဆုိင္ထဲမွာ လူတုိင္း မုိက္ကုိင္ၿပီး သီခ်င္းဆုိႏိုင္ေပမယ့္ အဲဒီထဲက တေယာက္မွ အဆုိေတာ္ မဟုတ္ဘူး” ဆုိတာကုိ သတိျပဳဖုိ႔ လုိပါတယ္။

အနွစ္ျပန္ခ်ဳပ္ရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကေန ဒီမုိကေရစီစနစ္ဆီ အသြင္ကူးေျပာင္းေနပါ တယ္လုိ႔ ေျပာေနတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ အဲဒီလုိ အသြင္ေျပာင္းမႈ တကယ္ရွိ၊ မရွိဆုိတာကို အကဲျဖတ္ေပးရမွာက စတုတၱမ႑ဳိင္ မီဒီယာရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စတုတၱမ႑ဳိင္မွာ တာ၀န္ထမ္းမယ့္လူေတြဟာ တျခားမ႑ဳိင္ ၃ ခုက လူေတြထက္ အဆင့္မျမင့္ရင္ေတာင္ မနိမ္႔ဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္္ မီဒီယာသမားတုိင္း မီဒီယာက်င့္၀တ္နဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ အေလးအနက္ တုိက္တြန္းနႈိးေဆာ္ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

(သ႐ုပ္ေဖာ္ – ဟန္ေလး)
ဧရာ၀တီ