၃.၅.၂၀၁၃၊ ေသာၾကာေန႔
လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔စည္းခြင့္တို႔အေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားရွိေနေသး သည္ကို ေတြ ့ရေၾကာင္း ဗဟန္းၿမိဳ ့နယ္၊ ေရႊဂံုတိုင္အနီးရွိ ေတာ္၀င္ႏွင္း ဆီခမ္းမတြင္ ယေန ့က်င္းပသည့္ အာရွလူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ ့ၿဖိဳးေရးဆံုရပ္အ ဖြဲ႔(ေဖာ္ရမ္ေအးရွား)၏ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ၎အဖြဲ႕၏ အေရွ႕အာရွ စီမံကိန္းအရာရွိ Mr. John Liu က ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ေဖာ္ရမ္ေအးရွားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ ့စည္းခြင့္ အေျခအေနမ်ားကို ဆန္းစစ္ႏုိင္ရန္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၂၄ရက္မွ ၃၀ရက္ေန႔အထိလည္းေကာင္း။ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇန္န ၀ါရီ ၂၁ရက္မွ ၂၃ရက္ေန႔အထိလည္းေကာင္း လာေရာက္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ NGO မ်ား၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ လယ္သမား၊ အမ်ဳိးသမီး၊ မီဒီယာ အဖြဲ႕မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ႏွင့္ ေရွ ့ေနမ်ား၊ ILO အပါ အ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (MNHRC)ႏွင့္ ေတြ ့ဆံု၍ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားခဲ့သည္။
Mr. John Liu က “က်ေနာ့္အျမင္အရ ဥပမာတစ္ခုကိုေျပာရရင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႔မွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စီတန္း လွည့္လည္သူတစ္ဦးကို သူ ျဖတ္ေလွ်ာက္တဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၀ခုက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒနဲ ့တရားစြဲတယ္။ သူ က်ဴးလြန္တဲ့အျပစ္က တစ္ခုတည္း။ ျပစ္ဒဏ္ကေတာ့ ဆယ္ခါက်ခံရမလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဥပေဒကို လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ ျပဳျပင္ဖို႔ လိုတယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။
အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေစရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ စီတန္းလွွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ႏွင့္ ရာဇသတ္ႀကီး ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅(ခ)တို႔ကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္အျပင္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ရာေရာက္သည့္ ၂၀၀၄ အီလက္ထရြန္းႏွစ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒ အပါအ၀င္ လူ႔့အခြင့္အေရးကို ကန္႔သတ္ရာေရာက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ရန္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲျပဌာန္း ရာတြင္လည္း ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္အညီ ေရးဆြဲရန္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ အမွီခိုကင္းၿပီး ယခုထက္ပို၍ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ လိုေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္ေစရန္ ေဖာ္ရမ္ ေအးရွားအဖြဲ႔က အႀကံျပဳ တိုက္တြန္းထားသည္။
၎အျပင္ ၈၈မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုၿပံဳးခ်ဳိက “အခုက လူ ့အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရရွိဖို႔က ရင္ဆိုင္႐ုန္းကန္ေန ရတဲ့ကာလေတြပါ။ ႏို္င္ငံသားေတြအေနနဲ ့အေျပာင္းအလဲမွာ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ခြင့္ရွိဖို႔ ရသင့္ရ ထုိက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြ ရရွိေအာင္ အျပန္အလွန္ အျပဳသေဘာေဆာင္ လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္”ဟု ကိုၿပံဳးခ်ဳိက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
ေဖာ္ရမ္ေအးရွားအေနျဖင့္ ယခုေတြ ့ရွိခ်က္မ်ား အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားကို မ်က္ေျခမျပတ္ ေလ့လာကာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ အစီရင္ခံစာ ေပးပို ့သြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အာရွ လူ ့အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးဆံုရပ္အဖြဲ႔မွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
KIC (Karen Information Center)
ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ ေဖာ္ရမ္ေအးရွားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ ့စည္းခြင့္ အေျခအေနမ်ားကို ဆန္းစစ္ႏုိင္ရန္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၂၄ရက္မွ ၃၀ရက္ေန႔အထိလည္းေကာင္း။ ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇန္န ၀ါရီ ၂၁ရက္မွ ၂၃ရက္ေန႔အထိလည္းေကာင္း လာေရာက္ခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ NGO မ်ား၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ လယ္သမား၊ အမ်ဳိးသမီး၊ မီဒီယာ အဖြဲ႕မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ႏွင့္ ေရွ ့ေနမ်ား၊ ILO အပါ အ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (MNHRC)ႏွင့္ ေတြ ့ဆံု၍ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားခဲ့သည္။
Mr. John Liu က “က်ေနာ့္အျမင္အရ ဥပမာတစ္ခုကိုေျပာရရင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေန႔မွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ စီတန္း လွည့္လည္သူတစ္ဦးကို သူ ျဖတ္ေလွ်ာက္တဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၀ခုက ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒနဲ ့တရားစြဲတယ္။ သူ က်ဴးလြန္တဲ့အျပစ္က တစ္ခုတည္း။ ျပစ္ဒဏ္ကေတာ့ ဆယ္ခါက်ခံရမလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဥပေဒကို လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ ျပဳျပင္ဖို႔ လိုတယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။
အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး တိုးတက္ေစရန္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေ၀းခြင့္ႏွင့္ စီတန္းလွွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ႏွင့္ ရာဇသတ္ႀကီး ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅(ခ)တို႔ကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္အျပင္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ရာေရာက္သည့္ ၂၀၀၄ အီလက္ထရြန္းႏွစ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒ အပါအ၀င္ လူ႔့အခြင့္အေရးကို ကန္႔သတ္ရာေရာက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ရန္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒမ်ား ေရးဆြဲျပဌာန္း ရာတြင္လည္း ႏုိင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားႏွင့္အညီ ေရးဆြဲရန္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ အမွီခိုကင္းၿပီး ယခုထက္ပို၍ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ လိုေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္ေစရန္ ေဖာ္ရမ္ ေအးရွားအဖြဲ႔က အႀကံျပဳ တိုက္တြန္းထားသည္။
၎အျပင္ ၈၈မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုၿပံဳးခ်ဳိက “အခုက လူ ့အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရရွိဖို႔က ရင္ဆိုင္႐ုန္းကန္ေန ရတဲ့ကာလေတြပါ။ ႏို္င္ငံသားေတြအေနနဲ ့အေျပာင္းအလဲမွာ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြနဲ႔အညီ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ခြင့္ရွိဖို႔ ရသင့္ရ ထုိက္တဲ့ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးေတြ ရရွိေအာင္ အျပန္အလွန္ အျပဳသေဘာေဆာင္ လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္”ဟု ကိုၿပံဳးခ်ဳိက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
ေဖာ္ရမ္ေအးရွားအေနျဖင့္ ယခုေတြ ့ရွိခ်က္မ်ား အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားကို မ်က္ေျခမျပတ္ ေလ့လာကာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ အစီရင္ခံစာ ေပးပို ့သြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အာရွ လူ ့အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးဆံုရပ္အဖြဲ႔မွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
KIC (Karen Information Center)
