ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ၊ ဒီမုိကရက္တစ္ ပါတီ (ျမန္မာ)၊ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ၊ ျပည္ေထာင္စု ဒီမုိကေရစီပါတီ၊ ဖလုံ-စေ၀ၚ ဒီမုိကရက္တစ္ ပါတီ၊ မြန္ေဒသလုံး ဆုိင္ရာ ဒီမုိကေရစီပါတီ၊ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား မ်ား ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ၊ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အင္အားစု ပါတီ၊ ညီညြတ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ အပါ အ၀င္ ဒီမုိကေရစီမိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိ က်င့္သုံးေနေသာ မဲအမ်ားဆုံး ရရွိသူ အႏုိင္ေပးသည့္ စနစ္ (First Past The Post – FPTP System) အစား အခ်ဳိးက် ကုိယ္စားျပဳစနစ္ ေျပာင္း လဲ က်င့္သုံးရန္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္သုိ႔ တင္ျပလာသည့္အတြက္ ေကာ္မရွင္က ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သုိ႔ PR စနစ္ေျပာင္းလဲက်င့္သုံးေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ အ တည္ျပဳရန္ တင္ျပလိုက္ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္က ဇြန္လ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
လႊတ္ေတာ္တြင္အမတ္ေနရာ အမ်ားစုအႏုိင္ရရွိထားၿပီးျဖစ္ေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီသည္ PR စနစ္ ေျပာင္း လဲ က်င့္သုံးေရးကုိ ေထာက္ခံမည့္ အေျခအေနမ်ားေနၿပီး အထူးသျဖင့္ တပါတီႀကီးစုိးသည့္ စနစ္ မျဖစ္ေပၚေရး အတြက္ PR စနစ္ကုိ ေထာက္ခံျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ လည္းျဖစ္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ၏ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ တဦးလည္းျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေသာင္း က ဧရာ၀တီသုိ႔ေျပာသည္။
“အဓိက အခ်က္က တပါတီ ႀကီးစုိးေရး စနစ္ ေပ်ာက္သြားမယ္။ မဲအမ်ားဆုံး အႏုိင္ရသူ စနစ္ကေတာ့ ပါတီႀကီးေတြပဲ က်န္ ၿပီးေတာ့ ပါတီငယ္ေတြ ေပ်ာက္သြားတာေပါ့။ ပါတီငယ္ေတြ ေပ်ာက္သြားေတာ့ ပါတီငယ္ေလးေတြ အတြက္ အခြင့္အလမ္းက မရွိေတာ့ဘူး။ ပါတီႀကီးေတြပဲ ဒီမုိကေရစီ အာဏာရွင္ သေဘာ ျဖစ္သြားတာေပါ့။ တဦးတည္း ဗုိလ္က် သြားတာေပါ့။ အဲဒါကုိ မႀကိဳက္လို႔ PR စနစ္ကုိ လုပ္ခ်င္ ၾကတာ။ USDP အေနနဲ႔ကေတာ့ ေထာက္ခံမႈ မ်ားေကာင္းမ်ားမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္” ဟု ဦးေအာင္ေသာင္းက ဆုိသည္။
PR စနစ္ကုိ ျပည္သူမ်ား အကၽြမ္းတ၀င္ မရွိေသးသျဖင့္ မလုပ္ေဆာင္သင့္ေသးဟု ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ားကုိလည္း ဦးေအာင္ေသာင္း က ပယ္ခ်လိုက္ၿပီး ျမန္မာျပည္သူ မ်ားသည္ သင္လြယ္၊ တတ္လြယ္ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြး ေကာင္းေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္သည့္ အတြက္ အခက္အခဲ မရွိႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ “PR စနစ္က်ေတာ့ အသစ္ျဖစ္တယ္၊ ျပည္သူ လူထုကို ခ်ျပေပးရမယ္။ PR စနစ္မွာလည္း ၃ မ်ဳိးေလာက္ ရွိေနေတာ့ ဘယ္ နည္းစနစ္ကုိ က်င့္သုံးမွာလဲ။ ျပည္သူ လက္ခံ ေအာင္ မဲေပးလာေအာင္ လုပ္ရမွာေပါ့။ ခက္ေတာ့ မခက္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက သိလြယ္၊ ျမင္လြယ္၊ တတ္လြယ္ ပါတယ္။ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြးမညံ့ပါဘူး။ ရွင္းျပရင္ရႏုိင္တဲ့ သူေတြပါ။ တျခား ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ သကၠရာဇ္ ၁၈၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ကတည္းက သုံးခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ၁၈၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္မွာ ဆြီဒင္ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၁၃ ျမန္မာျပည္သူေတြက ၁၈၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က ဆီြဒင္ ျပည္သူေတြ ထက္ မည့ံေလာက္ပါဘူး။ ျပည္သူတုိင္းရဲ႕ မဲ၊ အေရးႀကီးတဲ့ မဲေတြျဖစ္လာမယ္” ဟု ဦးေအာင္ေသာင္းက ဆက္ေျပာသည္။
PR စနစ္တြင္ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိၿပီး ပါတီငယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္တြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ေသာ အခြင့္အေရး ရွိသျဖင့္ ညြန္႔ေပါင္း အစုိးရ ဖြဲ႕ရျခင္း၊ မၾကာခဏဆုိသလုိ အစုိးရျပဳတ္က်ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရျခင္း မ်ားရွိ ႏုိင္ေသာ္လည္း ပါတီမ်ား အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မိမိ ပါတီေအာင္ႏုိင္ေရးကုိသာ ဦးစားေပး စဥ္းစား ၾကသျဖင့္ PR စနစ္ အသုံးျပဳသင့္ သည္ဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ဦးေအာင္ေသာင္းက ရွင္းျပသည္။
“ဘယ္ပါတီျဖစ္ျဖစ္ ခ်ာခ်ီ ေျပာသလုိေပါ့၊ မိမိေအာင္ႏုိင္ေရးကုိေတာ့ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏုိင္ေရး အတြက္ စဥ္းစား ၾကတာပဲေလ။ PR စနစ္မွာ အားနည္းခ်က္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လူမ်ဳိးစုံ လာေတာ့ သူကလည္း အျပတ္အသတ္ မႏုိင္၊ ကုိယ္ကလည္း အျပတ္အသတ္ မႏုိင္ အဲဒီျပႆနာ ရွိလာ ၿပီးေတာ့ ကုိယ္လည္း အစုိးရဖြဲ႕မရ၊ သူလည္း ဖြဲ႕မရ၊ မဟာမိတ္ အစုိးရဖြဲ႕၊ အခ်င္းခ်င္း စကားမ်ား၊ မၾကာ ခဏ ျပဳတ္က်၊ မၾကာခဏ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပန္လုပ္ရတဲ့ ရႈပ္ေထြးမႈေတြ ေပၚခ်င္ေတာ့ ေပၚလာမွာေပါ့” ဟု ဦးေအာင္ေသာင္းက ဆုိသည္။
အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္ ကမူ NLD အေနျဖင့္ PR စနစ္ကုိ လတ္တေလာ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေန အရ လက္မခံေသးေၾကာင္း၊ PR စနစ္၏ မူလ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ NLD ကို အားနည္းေစရန္ႏွင့္ တုိက္ခုိက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။
“သူ႔ရဲ႕ အားနည္းခ်က္လည္း ရွိတယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလို ဒီမုိကေရစီ ရခါစမွာ ဒီစနစ္ က်င့္သုံးလို႔ မရႏုိင္ေသး ဘူး။ အဓိက ပါတီႀကီးေတြ အားနည္းေအာင္၊ NLD ကုိ အားနည္းေအာင္ လုပ္တာပဲ။ NLD က ၉၀ မွာလည္း အျပတ္အသတ္ ႏုိင္တယ္၊ ၾကားျဖတ္မွာလည္း ႏုိင္တယ္။ ဒီစနစ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က တုိင္းျပည္ကုိ တကယ္ ပဲ အက်ဳိးျပဳတာလား၊ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးျပဳတဲ့ စနစ္မ်ဳိးဆိုရင္ ျပႆနာမရွိဘူး။ ေျပာရရင္ေတာ့ NLD ကုိ တုိက္တာပဲ။ NLD အေနနဲ႔ မူရွိၿပီးသား။ လက္ရွိ အေျခအေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ PR စနစ္ကုိ လက္မခံႏုိင္ေသး ဘူး။ ျပင္ဆင္ထားတာ။ ဒီအခ်ိန္မွာ လက္သင့္ခံလို႔ မရေသးဘူး။ ျပည္သူေတြ မဲေပးတတ္လာၿပီ၊ ဒီမုိကေရစီ ရင့္သန္လာၿပီ ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစား ရမွာေပါ့” ဟု ေဒါက္တာ ေဇာ္ျမင့္ေမာင္က ဆုိသည္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ အဓိကတာ၀န္မွာ လြတ္လပ္သန္႔ရွင္း တရားမွ်ေသာ ေရြးေကာက္ ပြဲမ်ား က်င္းပေပးရန္ ျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ေျပာင္းလဲရန္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔ တင္ျပျခင္းသည္ ဥပေဒႏွင့္ ညီ၊ မညီ စိစစ္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
“ဗဟုိ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဆုိတာက ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္၊ Free and Fair ျဖစ္ေအာင္ သူတို႔က တာ၀န္ယူ လုပ္ရတာေလ။ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကုိ သူတို႔က တင္ေန တယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္ေနတဲ့ ပါတီတခုက တင္ေနရင္ ထားဦး။ သူတို႔က တင္တယ္ ဆုိေတာ့ စဥ္းစားရမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲဲ႕ ဥပေဒထဲမွာ အဲဒီလုိ တင္ပုိင္ခြင့္ ရွိလားဆိုတာ ျပန္စဥ္းစား ရမယ္” ဟု ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က ဆုိသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့ေသာ တုိင္းရင္းသား ၁၅ ပါတီ ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ PR စနစ္ကုိ လုံး၀ လက္မခံေၾကာင္းႏွင့္ PR စနစ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲသြားႏိုင္သည္ဟု တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ရွမ္းအမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးက “လုံး၀ လက္မခံဘူး။ လူမ်ဳိးစုေတြ အတြက္ ခက္ခဲမယ္။ ဒါကုိ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ရမွာလဲ။ အကုန္လုံး ရႈပ္ေနတယ္။ ေလ့လာဖို႔ အမ်ားႀကီး လုပ္ရ ဦးမယ္။ လတ္တေလာေတာ့ လက္ခံလုိ႔ မရေသးဘူး။ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေတာသူ ေတာင္သား၊ ေတာင္သူ လယ္သမားေတြက ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ဒီ PR စနစ္ကို သိမလဲ” ဟု ေျပာသည္။
PR စနစ္ကုိ က်င့္သုံးေရး တင္ျပခဲ့ေသာ ဒီမုိကေရစီမိတ္ေဆြ ၁၀ ပါတီအဖြဲ႕၀င္ ျဖစ္သည့္ ဒီမုိကရက္တစ္ ပါတီ (ျမန္မာ) ၏ ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀က PR စနစ္သည္ ေကာင္းမြန္ေသာ စနစ္တခုျဖစ္သည့္ အတြက္ က်င့္သုံး သင့္သည္ဟု အႀကံျပဳျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပခ်က္ ကေတာ့ ဒီစနစ္ကုိ သုံးပါလုိ႔ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ လက္ရွိ သုံးေနတဲ့ စနစ္အျပင္၊ PR စနစ္ဆုိတာ ရွိတယ္။ အဲဒါ သုံးမယ္ဆုိရင္ ေကာင္းမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ေလ့လာႏုိင္ေအာင္ စဥ္းစား ၾကပါလို႔ တင္ျပေပးပါ။ လုပ္ပါလုိ႔ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ PR စနစ္က အခုသုံးေနတဲ့ စနစ္ထက္ မဲဆႏၵ ရွင္ ျပည္သူေတြအတြက္ ပုိလြယ္တယ္။ တုိင္းရင္းသား ပါတီ တခ်ိဳ႕က သူတို႔ ေဒသေတြမွာ PR စနစ္မသုံးေစ ခ်င္ဘူး။ သူတို႔နဲ႔ အံမက်ဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ တခ်ိဳ႕ တုိင္းျပည္ေတြမွာ စနစ္ ၂ ခု စလုံးကို ေရာသုံးတယ္” ဟု ဦးသုေ၀က ဆုိသည္။
လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏ အဆုိအရ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ PR စနစ္ က်င့္သုံးေရး တင္ျပခ်က္ အဆုိ အေပၚ လာမည့္ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ေခၚယူမည့္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း မ်ားတြင္ အၿပီးသတ္ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ အတည္ျပဳဖြယ္ ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဧရာ၀တီ