၂၈.၅.၂၀၁၃၊ အဂၤါေန႔
မ်က္မျမင္စာရဲ႕ ျမစ္ဖ်ားခံ ရာကေတာ့ ၁၉ရာစု ျပင္သစ္ စစ္တပ္က ကပၸတိန္ခ်ားလ္စ္ ဘာဗီေယးျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ဗုိလ္ ခ်ဳပ္ႀကီး နပုိလီယန္က ည အေမွာင္ထုထဲမွာ
အသံတိတ္ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ဖုိ႔ သေကၤတ ေတြ ထီထြင္ခုိင္းရာမွ ေနာင္ တစ္ခ်ိန္၊ ဘေရးလ္ (Braille) မ်က္မျမင္စာ ျဖစ္လာမယ့္ အေျခခံပုံစံတစ္ခု ျဖစ္လာတာ ပါ။ ျပင္သစ္လုိေတာ့
Ecriture Nocturne အဂၤလိပ္လုိက Night writing ဆုိတဲ့ ညေရး "စာ" လုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ အနိ႒ာ ႐ုံစစ္ပြဲေတြရဲ႕ ျဖစ္ခဲလွတဲ့ ေကာင္း ေမြေတြထဲကရွားပါးတစ္ခုပါပဲ။အေျခခံအားျဖင့္ အဖု ေလး ၆ဖုကုိ ေဒါင္လုိက္ ၂တန္း အလ်ားလုိက္ ၃ တန္းရွိတဲ့ အခန္းငယ္ေလးတစ္ခုနဲ႔ အကၡ ရာေတြ၊ကိန္းဂဏန္းေတြ၊ ပုဒ္ ထီး၊ ပုဒ္မေတြကုိ ေရးထားတာ ပါ။
ဘေရးလ္မ်က္မျမင္စာကုိ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ မ်က္မျမင္စာဖတ္ သမားေတြဟာ ဘယ္ဘက္လက္ ညႇိဳးကုိသုံးၿပီးဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ညာဘက္ကုိ သုံးေလ့မရွိၾကပါဘူး။ဒီမ်က္ မျမင္ စာကုိ လူး ဝစ္(စ္)ဘေရးလ္ Louis Braille (၁၈ဝ၉-၅၂) က ကပၸတိန္ခ်ားလ္စ္ဘာဗီေယး ရဲ႕ သေကၤတေတြကုိ လက္ေတြ႕ လြယ္လြယ္ကူကူ သုံးႏုိင္ေအာင္
မြမ္းမံခဲ့တာပါ။ ဘေရးလ္ဟာ ၃ႏွစ္သားမွာ မ်က္စိႏွစ္ဖက္ စလုံးအလင္းကြယ္ခဲ့ၿပီး အရြယ္ ေရာက္တဲ့အခါ ျပင္သစ္ ေတာ္ ဝင္လူငယ္ မ်က္မျမင္ေက်ာင္း Royal Institution for Blind
Youth မွာ တက္ခဲ့တယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီမ်က္မျမင္ စာအယူအဆကုိ ကပၸတိန္ ခ်ားလ္စ္ဘာဗီေယးကပဲ ၁၈၂၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ ျပခဲ့ေပမယ့္လည္း ႐ႈပ္ေထြးလွတဲ့အတြက္ အဆင္ မေျပခဲ့ပါဘူး။ မူလ
စစ္သုံးစာ မွာ အဖု၁၂ဖုနဲ႔အတန္း ၆တန္း ပါရာကလူးဝစ္(စ္)ဘေရးလ္က အသက္ ၁၅ႏွစ္အရြယ္ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္မွာ အဖု ၆ဖု၊ ေဒါင္လုိက္ ၂ တန္း၊အလွ်ာ့လုိက္ ၃တန္း ရွိတဲ့ အခန္းငယ္ေလးအျဖစ္ ရွင္းလင္း ေလ်ာ့ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ဒီဘေရးလ္မ်က္မျမင္စာနဲ႔ ဂီတ သေကၤတေတြကုိလည္း ေရးလုိ႔ရပါ တယ္။ အခုအခါမွာ ျမန္မာစာ၊ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စာနဲ႔ ကမၻာ့ဘာသာ စကား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ဒီ ဘေရးလ္ မ်က္မျမင္စာ အကၡရာေတြ သုံး ၿပီး မ်က္စိအလင္း ကြယ္ေန သူေတြဟာ ဖတ္ႏုိင္ၾကပါၿပီ။
Popular Journal
