ႏိုင္ငံျခားအရက္မ်ား ေျမလွ်ိဳးၿပီး ေစ်းႏႈန္းက မိုးပ်ံ

ျမန္မာျပည္မွာ ထုတ္ေသာ Grand Royal၊ ျမန္မာဘီယာ၊ ေအးသာယာ ဝိုင္တို႕သာ အေရာင္းစင္ေပၚမွာ က်န္သည္။ ႏိုင္ငံျခား အရက္ႏွင့္ ဝိုင္မ်ား ရွာမရေတာ့ (ဓာတ္ပံု – Al Jazeera)

ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သိန္းႏွင့္ခ်ီ ေရာက္လာၾကမည့္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား သာမက ျပည္တြင္းေသာက္သုံးသူမ်ားအေနျဖင့္ လတ္တေလာ ေတြ႕ၾကဳံေနရသည့္ ေခါင္းခဲစရာ ျပႆနာမွာ ဝိုင္ႏွင့္ အရက္ ရွားပါးမႈ ျဖစ္သည္။ အလြယ္တကူ ဝယ္ယူရရွိႏိုင္သည့္ ေစ်းဆိုင္မ်ားတြင္ ပစၥည္းမ်ား ေပ်ာက္ဆုံးသြားျပီး ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ျဖစ္ထြန္းသြားကာ ေစ်းအဆမတန္ ေပးဝယ္ေနရျပီျဖစ္သည္။


လတ္တေလာ တရားမဝင္ တင္သြင္းေသာ ျပည္ပသြင္းကုန္ပစၥည္းမ်ားကို တင္းက်ပ္စြာ ခ်ဳပ္ကိုင္ေနေသာ စီးပြားေရး ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ Mobile Team မိုဘိုင္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ဟု လူသိမ်ားေသာ ေရွာင္တခင္ ဝင္ေရာက္ စစ္ေဆးႏိုင္ေသာအဖြဲ႕က လက္လီ ေရာင္းခ်ေနေသာ ဆိုင္မ်ားထိပါ လိုက္လံစစ္ေဆးသိမ္းဆည္းေနသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အမွတ္တံဆိပ္ ဘီယာမ်ား၊ ၀ိုင္မ်ားႏွင့္ အရက္မ်ား ျပတ္လပ္သြားျခင္းျဖစ္သည္။

အရက္ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ၀င္ေရာက္ရွာေဖြစစ္ေဆးျခင္းသည္ တရားမ၀င္ ကုန္ပစၥည္း တင္သြင္းျခင္းမ်ားကို တားဆီးႏိုင္ရန္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာအစိုးရက ေျပာေသာ္လည္း ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ားကမူ ယင္းလုပ္ရပ္ကို ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကုန္သြယ္ေရးမူ၀ါဒမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဟု ဆိုေနၾကသည္။

စီးပြားေရး ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ကုန္သြယ္ေရးညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာန မွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္က Al Jazeera သတင္းဌာနသို႔ “တရားမ၀င္ကုန္သြယ္မႈက တိုးလာေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ကုန္သြယ္ခြန္ကေနရရွိမယ့္ ၀င္ေငြကို ထိခိုက္ေစ ၿပီး ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စားသံုးသူကာကြယ္ေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုလည္း အတားအဆီးျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ပဲေျဖရွင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္ကစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္သူမ်ားကို ကာကြယ္ရန္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ အရက္၊ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီး ႏွင့္ အျခားစားေသာက္ကုန္ အခ်ိဳ႕တင္သြင္းျခင္းကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားခဲ့သည္။ ဟိုတယ္ႀကီးအခ်ိဳ႕ကိုသာ ေရြးခ်ယ္၍ အစိုးရက လိုင္စင္ခ်ထားေပးခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ လက္လီျဖန္႔ခ်ီေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားက ထိုလိုင္စင္မ်ားႏွင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားကို ေရွာင္လႊဲခဲ့ ျပီး စားသုံးသူေစ်းကြက္သို႕ ေရာင္းခ်ေနခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ အစိုးရကလည္း မ်က္စိမွိတ္၍ မသိေယာင္ေနခဲ့သည္။ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ တင္သြင္းသူမ်ားကလည္း ကုန္ပစၥည္းရရွိေရးအတြက္ ကာလရွည္ၾကာစြာ ရွိေနခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ ေမွာင္ခို လမ္းေၾကာင္းကို အသံုးျပဳၾကသည္။ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္က ႏိုင္ငံျခား၀ိုင္မ်ားႏွင့္ ယမကာမ်ားကို လက္လီျဖန္႔ခ်ီေရာင္းခ်သူမ်ားႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားအတြက္ အေျမာက္အမ်ား တင္သြင္းေပးခဲ့သည္။

အစိုးရ၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈသည္ ႏိုင္ငံျခားမွ တင္သြင္းလာသည့္ အရက္၀ယ္ယူလိုသူမ်ားကို ထိခိုက္မႈ မရွိႏိုင္ေၾကာင္း ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္ ကေျပာသည္။ “က်ေနာ္တို႔က ဟိုတယ္ အခ်ိဳ႕ကို လြတ္လပ္စြာ ၀ိုင္တင္သြင္းခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိအေနအထားကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ထိခိုက္မႈမရွိႏိုင္ပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ ေလဆိပ္ရွိ အေကာက္ခြန္လြတ္ဆိုင္မ်ားသည္လည္း အရက္ အေျမာက္အမ်ား တင္သြင္းခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္မည္ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္လည္း အဆိုပါဆိုင္မ်ား ႏွင့္ ဟိုတယ္မ်ားသည္ အရည္အတြက္ နည္းပါးၿပီး စားသုံးသူေစ်းကြက္ႏွင့္လည္း ေ၀းကြာေနသည္။ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားအရက္မ်ား ဆက္လက္ေရာင္းခ်ဆဲ ရွိေနသူမ်ားသည္လည္း ေနာက္ဆံုး လက္က်န္ပုလင္းမ်ား ကို ခ်ေရာင္းေနၾကသည္ဟုလည္း သတင္းရရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအဖြဲ႔မွ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေနာင္ေနာင္ဟန္ က ကမ႓ာလွည့္ခရီးသြား တိုးလာလာသည္ႏွင့္အမွ် ဝိုင္ႏွင့္အရက္၀ယ္လိုအားသည္လည္း ေထာက္ပံ့ႏိုင္သည္ထက္ မ်ားစြာ ပိုလာလိမ့္မည္ဟုေျပာသည္။ “အစိုးရက ဒါကို အလွ်င္အျမန္ ေျဖရွင္းေပးဖို႔လိုေနၿပီလို က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ စူပါမားကက္ေတြနဲ႔ ဆိုင္ေတြက ႏိုင္ငံျခားအရက္ေတြကို သိမ္းသြားၾကၿပီ။ ဆီးဂိမ္းက်င္းပေနတဲ့ လက္ရွိအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းအတြက္ ဒါက မျဖစ္သင့္ပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။

စီးပြားေရး ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ မိုဘိုင္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က သံသယရွိေသာ တရားမ၀င္ တင္သြင္းကုန္ပစၥည္းျဖန္႔ခ်ီမႈမ်ားကို တားဆီးအေရးယူ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း စက္တင္ဘာလမွ စ၍ အရက္မ်ားကို စစ္ေဆးရွာေဖြျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ တန္ဖိုးရွိသည့္ နာမည္ႀကီး အမွတ္တံဆိပ္ ၀ိုင္ႏွင့္ အရက္မ်ား ျပတ္လပ္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။

စက္တင္ဘာလအတြင္း ရန္ကုန္ရွိ ကုန္ပစၥည္း ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းတခုျဖစ္ေသာ Greenline Myanmar Group မွ ၀ီစကီ၊ ဘီယာ ႏွင့္ ၀ိုင္ ပုလင္းေပါင္း ၈၉၀၀၀ နီးပါး သိမ္းဆည္းခဲ့ေၾကာင္း တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္မႈ တားဆီးေရး ဗဟိုေကာ္မတီမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္ဟု Al Jazeera သတင္းက ဆိုသည္။

ေအာက္တိုဘာလ ေႏွာင္းပိုင္းကလည္း အရက္ႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်သည့္ လုပ္ငန္းႀကီးတခုျဖစ္ေသာ Quarto Products ၏ ရန္ကုန္မွ ကုန္ေလွာင္႐ံုကို ၀န္ႀကီးဌာနတခုမွ အထူးအဖြဲ႕က ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးသည့္အခါ ၀ိုင္ ပုလင္း ၃၀၀၀၀ ႏွင့္ ဘီယာသံဗူး ၂၄၀၀ သိမ္းဆည္းမိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ကုမၸဏီ က အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၆၂၀၀၀၀ ခန္႔တန္ဖိုးရွိသည့္ ၀ိုင္မ်ား တရားမ၀င္ တင္သြင္းခဲ့သည္ဟု ၀န္ႀကီးဌာနက သံသယရွိေၾကာင္းလည္း သတင္းက ဆိုသည္။

နာမည္ေက်ာ္ ဆူပါမားကတ္ City Mart Holding ၏ လက္ေအာက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး လက္လီေရာင္းခ်သူျဖစ္ေသာ Premium Products ကို တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္မႈ တားဆီးေရး ဗဟိုေကာ္မတီမွ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ မိုဘိုင္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ရာ ဒီဇင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွ စ၍ City Mart ဆိုင္မ်ား အားလံုးတြင္လည္း အရက္ ေရာင္းခ်ျခင္း ရပ္ဆိုင္းသြားသည္။

မိုဘိုင္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က ကုန္ေလွာင္႐ံုကို စစ္ေဆးေနခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားရွိ City Mart စူပါမားကက္ ၁၅ ဆိုင္ေက်ာ္၊ City Express မီနီ မားကက္ ၂၆ ဆိုင္ႏွင့္ Ocean စူပါစန္တာ ၅ ခုတြင္ ဒီဇင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ အရက္ အေရာင္း ရပ္ဆိုင္းလိုက္ေၾကာင္း City Mart ၏ ေၾကညာသည္။

Premium Distribution သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ တင္သြင္းေသာ ၀ိုင္ ပမာဏ၏ တ၀က္ေက်ာ္ကို ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေပးေနသည္။ စစ္ေဆးသူမ်ားက ရန္ကုန္ရွိ ကုမၸဏီ၏ သိုေလွာင္႐ံု ထဲသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ၀ိုင္ပုလင္း ၉၀၀၀၀ ခန္႔ႏွင့္ တန္ ၃၀ ရွိေသာ စားေသာက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား မည္သို႔ေရာက္ရွိလာသည္ကို သိရွိႏိုင္ရန္ အားထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

ႏိုင္ငံျခားျဖစ္ အရက္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို တင္သြင္းလာသူ အေျမာက္အမ်ားက ေပးသြင္းခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး မည္သို႔ေရာက္ရွိလာသည္ကို မစစ္ေဆးရေသးေၾကာင္း Premium Products ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ဧရာဝတီသို႕ ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ကို ပစၥည္းေပးသြင္းတဲ့သူေတြက ဘယ္လိုနည္းလမ္းနဲ႔ ဒီပစၥည္းေတြကို တင္သြင္းလာတယ္ဆိုတာ မသိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ပစၥည္းသြင္းတဲ့ ကုမၸဏီက တရား၀င္မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ ကုမၸဏီဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔က သူတို႔ဆီက ၀ယ္မွာပဲေလ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ေနာက္ခံလမ္းေၾကာင္းေတြကို က်ေနာ္တို႔ မသိပါဘူး။ သူတို႔ဆီက ၀ယ္ယူတာ တရား၀င္ သလား မ၀င္ဘူးလား ဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္” ဟု အဆိုပါ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ေျပာသည္။

စားသုံးမႈ ျမင့္မားျပီး အျမတ္အစြန္း အၾကီးအက်ယ္ရရွိေနေစေသာ အရက္ႏွင့္ ဝိုင္ကဲ့သို႕ ပစၥည္းမ်ားအတြက္ သြင္းကုန္လိုင္စင္ရွိသည္မွာ တပ္မေတာ္က ပိုင္ေသာ ဦးပိုင္ကုမၸဏီျဖစ္ေၾကာင္း ေစ်းကြက္အတြင္းရွိ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္အမ်ားအျပားက ဆိုၾကျပီး မိုဘိုင္းအဖြဲ႕သည္ “သူတို႕ကိုက်ေတာ့ မထိရဲ”ဟု ေဝဖန္ေနၾကသည္။

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္၏ ဒုတိယဥကၠဌ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ ေလးက စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆႏၵေစာသြားသည့္အတြက္ ေစ်းကြက္တခုလံုးကို ထိခိုက္ေစခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ဒါက ညင္ညင္သာသာ ကိုင္တြယ္သင့္တဲ့ ကိစၥပါ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းသူေတြ၊ လက္လီေရာင္းခ်သူေတြ အတြက္ အခ်ိန္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေပးရပါမယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာမယ့္ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြက ကုန္သည္ေတြက ေစ်းကြက္ကို ကစားေတာ့မယ္၊ ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာမယ္၊ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္လည္း ႀကီးထြားလာပါလိမ့္မယ္။ အေရး အႀကီးဆံုးအခ်က္က အတုအေယာင္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ က်န္းမာေရးဘက္ကိုလည္း ထိခိုက္သြားႏိုင္ပါတယ္”သူက ဆိုသည္။

“ေစ်းကြက္က လည္ပတ္ေနတာ ၁၅ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ တကယ္လို႔ အစိုးရက တရားမ၀င္ကုန္စည္ေတြကို စစ္ေဆးခ်င္တယ္ ဆိုရင္ အရက္တခုထဲကိုပဲ ကြက္ၿပီး မလုပ္သင့္ပါဘူး။ တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ေနတဲ့ တျခားကုန္ပစၥည္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ လိုင္စင္မရွိဘဲ တင္သြင္းေနတဲ့ ေဆး၀ါးပစၥည္းေတြပါ” ဟု ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာသည္။

မည္သို႕ဆိုေစ စူပါမားကက္မ်ားက အရက္ပုလင္းမ်ားကို စင္ေပၚမွ ဖယ္ရွားလိုက္ၾကၿပီး ၀ိုင္အေရာင္းဆိုင္မ်ားလည္း ပိတ္သြားသည့္ အခ်ိန္တြင္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား မ်ားႏွင့္ ဝယ္ယူေသာက္သုံးသူမ်ားအတြက္ အခက္ၾကဳံၾကရျပီျဖစ္သည္။

“ျမန္မာျပည္မွာ ထုတ္တဲ့ Grand Royal တို႕၊ ျမန္မာဘီယာတို႕၊ ေအးသာယာဝိုင္တို႕ပဲ အေရာင္းစင္ေပၚမွာ က်န္ေတာ့တယ္။ ႏိုင္ငံျခားအရက္နဲ႕ ဝိုင္ေတြ ဆိုင္ေတြမွာ ရွာမရေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အိမ္နားက ဆိုင္တခ်ိဳ႕ ဒိုင္လွ်ိဳေရာင္းေတာ့ ဝယ္လို႕ရေသးတယ္” လို႕ စမ္းေခ်ာင္းျမိဳ႕နယ္က စားသုံးသူတဦးျဖစ္သည့္ ကိုေက်ာ္လင္းက ေျပာသည္။

ၾကည့္ျမင္တိုင္ျမိဳ႕နယ္က စားေသာက္ဆိုင္ပိုင္ရွင္ ဦးထြန္းႏိုင္ဝင္းကလည္း “လူအမ်ားဆုံး ေသာက္တာက ဘလက္တို႕၊ ရက္ဒ္တို႕၊ ခ်ီးဗတ္စ္တို႕၊ ဟိုင္းေကာ္မရွင္နာတို႕ေပါ့။ က်ေနာ္ အမ်ားဆုံး ဝယ္တဲ့ ဆိုင္က လမ္းမေတာ္ ဒိုင္မွာပါ။ ေျမနီကုန္းကလည္း ဝယ္ပါတယ္။ သူတို႕က ပစၥည္း စိတ္ခ်ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းေတြက ပိုေျမာက္သြားျပီ။ အရင္ကထက္ တလုံးကို ၅ ေထာင္ကေန ၁ ေသာင္းခြဲေလာက္ ေစ်းပိုၾကီးသြားျပီ” ဟု ေျပာဆိုသည္။

ဧရာ၀တီ