တြင္းထြက္သယံဇာတတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈေဖာ္ေဆာင္ေရး အစီရင္ခံစာတြင္ ေက်ာက္မ်က္က႑ထည့္သြင္းမႈ ျမန္မာနိုင္ငံကပထမဆုံးျဖစ္

 
တြင္းထြက္ သယံဇာတတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈေဖာ္ေဆာင္ေရး (EITI) အေကာင္အထည္ေဖာ္လ်က္ ရွိသည့္ နိုင္ငံမ်ားတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ သည္ ေက်ာက္မ်က္က႑ကို ယင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းသည့္ ပထမဦးဆုံးနိုင္ငံျဖစ္ေၾကာင္း ဒီဇင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔က ကုန္သည္စက္မႈ အသင္းခ်ဳပ္တြင္ျပဳလုပ္သည့္ သတင္း စာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီး ဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ေဒါက္ တာေမာင္ ေမာင္သိမ္းက ေျပာသည္။


ျမန္မာနိုင္ငံသည္တြင္းထြက္သ ယံဇာတတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ရရွိေသာ အခြန္၊ အခမ်ား ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈရွိေရး ဆက္စပ္အခ်က္အလက္ မ်ားကို အမ်ားျပည္သူသို႔ အစီရင္ခံ ထုတ္ျပန္ရန္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းထြက္ သယံဇာတတူးေဖာ္ထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာ မႈေဖာ္ ေဆာင္ေရး (MEITI) ပထမအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာကို ယခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ကုန္တြင္ ထုတ္ျပန္မည္ျဖစ္ၿပီး ယင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာ ေရးႏွစ္တြင္ရရွိခဲ့ေသာ အခြန္ဘ႑ာ ေငြမ်ားကို အေျခခံကာေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕က႑မွ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေက်ာက္ မ်က္က႑မွ ၆ရ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ သတၱဳက႑မွ ၅၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္ေၾကာင္း ျမန္မာ EITI ေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ သိမ္းက သိရသည္။

ျမန္မာ EITI ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒါက္ တာ ေမာင္ေမာင္သိမ္းက ''တြင္းထြက္ သယံဇာတလုပ္ငန္းမွာ အမ်ားႀကီး ပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကို ပထမ အႀကိမ္တင္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ အား လုံးပါဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္နိုင္ဘူးေပါ့။ ဘယ္ဟာေတြကို ဦးစားေပးေလ့ လာၿပီး ေတာ့တင္မယ္။ က်န္တာေတြကို ေနာက္ရီပို႔မွာ တင္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ပညာရွင္ေတြရဲ့ ေထာက္ခံမႈအရ သတင္းအခ်က္အ လက္ အလြယ္တကူရနိုင္မယ့္ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းကို ၁၀၀ ရာ ခိုင္ႏႈန္းေလ့လာၿပီးေတာ့ တင္မယ္ လို႔ဆုံးျဖတ္ပါတယ္။ ထို႔အတူေက်ာက္ မ်က္လုပ္ငန္းကို ၆ရ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ့လာမယ္။ သတၱဳလုပ္ငန္းကို ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ့လာမယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ ပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ေရနံနဲ႔သဘာ ဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းပါ။ ဒီရီပို႔မွာ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းကိုထည့္တဲ့ နိုင္ငံဟာ ျမန္မာနိုင္ငံက ပထမဦး ဆုံးနိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္''ဟု ဆိုသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၂ ရက္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္(၂၇) ႀကိမ္ေျမာက္ နိုင္ငံတကာ EITI အဖြဲ႕အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ အား ၄၅ နိုင္ငံေျမာက္ EITI အဖြဲ႕ ဝင္နိုင္ငံ (Candidate Country) အျဖစ္ အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ၏ EITI စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီ ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈအတြက္ ပထမအႀကိမ္ EITI အစီရင္ခံစာကို ၂၀၁၆ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္တြင္ ေနာက္ဆုံးထားထုတ္ျပန္ ရန္ နိုင္ငံတကာ EITI အဖြဲ႕မွ သတ္ မွတ္ခဲ့သည္။

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သိမ္းက ''သယံဇာတေပါမ်ားတဲ့ နိုင္ငံေတြအ မ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ သယံ ဇာတေတြေပါမ်ားတဲ့ နိုင္ငံေတြမွာ သယံဇာတေပါမ်ားရင္ ျပည္သူ/ျပည္ သားလည္း ခ်မ္းသာရမွာေပါ့။ တခ်ိဳ႕ ေသာ သယံဇာတေပါမ်ားတဲ့ နိုင္ငံ ေတြမွာ သယံဇာတေပါ မ်ားေပမယ့္ ျပည္သူ၊ ျပည္သားဆင္းရဲေနတယ္။ အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတာ သြားေတြ႕ရတယ္။ သယံဇာတေၾကာင့္ ျဖစ္တာ၊ သယံဇာတက်ိန္စာပဲဆိုတာ သြားေတြ႕တယ္။ သယံဇာတက်ိန္စာကို ကုစားဖို႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ သယံဇာတကေနၿပီးေတာ့ ရရွိတဲ့ဝင္ေငြ ေတြကို အခြန္၊ အခေတြကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေအာင္ လုပ္ျခင္းဟာ အေကာင္း ဆုံးဆိုတာအေျဖထြက္ပါတယ္''ဟုဆို သည္။

ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕က႑တူးေဖာ္ထုတ္ လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၏ အခြန္ေငြ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ကိုယ္ စားျပဳေသာ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ကုမၸဏီ ၁၃ခု၊ ေက်ာက္မ်က္/ ရတနာျပပြဲ၏ အခြန္ ဘ႑ာေငြ ၆ရ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ကိုယ္စားျပဳေသာေက်ာက္ မ်က္ရတနာ ကုမၸဏီ ၃၀ ႏွင့္ သတၱဳက႑၏ အခြန္ဘ႑ာ ေငြ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကို ကိုယ္စားျပဳ ေသာကုမၸဏီ ၁၁ခု အျပင္ အခြန္ဘ႑ာ ေငြအခ်ိဳးအစားအရ EITI နယ္ပယ္ တြင္ပါဝင္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း အရပ္ဘက္လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းကိုယ္စား လွယ္မ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈအရ အထူးအစီအစဥ္ျဖင့္ သတၱဳတူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီျဖစ္သည့္ ဝမ္ေပါင္အပါအဝင္ သုံးခုကို ထည့္သြင္းထားေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သိမ္းက ''ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ဘယ္သူကမွတိုက္ တြန္းလို႔လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ိဳးမ ဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီမွာပါဝင္တဲ့ နိုင္ငံ ေတြဟာ မိမိရဲ့ကိုယ္ပိုင္စိတ္ဓာတ္၊ ကိုယ္ပိုင္အသိတရားနဲ႔ပဲ ပါဝင္ၾက တာ။ စာခ်ဳပ္ႀကီးေတြ လက္မွတ္ထိုးၿပီး ပါဝင္ရမယ္ဆိုၿပီးလုပ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ပါဝင္နိုင္ငံေတြဟာ မပါဝင္လည္းပဲ ရတယ္။ သို႔ေသာ္သယံဇာတက်ိန္စာ ကိုကုစားခ်င္တဲ့ နိုင္ငံေတြက ကိုယ့္ ရဲ့အသိ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ပါဝင္ၾကတာျဖစ္ ပါတယ္''ဟု ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ EITI စံႏႈန္းအရ မျဖစ္မေန ေဖာ္ျပရမည္ မဟုတ္ေသာ္ လည္း ေရနံႏွင့္သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္းသြယ္တန္းမႈ လုပ္ငန္းမွ ေကာက္ခံရရွိေသာ အခြန္၊ အခမ်ား ကိုလည္း သုံးပြင့္ဆိုင္ညႊန႔္ေပါင္း အဖြဲ႕၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ျမန္မာ့ေရနံ ႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းအေန ျဖင့္ ထုတ္ေဖာ္ရန္ EITI နယ္ပယ္ တြင္ထည့္သြင္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ EITI ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္ တာေဇာ္ဦးက ''အရင္းအျမစ္ ေတြရဲ့ က်ိန္စာသင့္မႈေၾကာင့္ နိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ျပည္သူေတြက ခ်မ္းသာသင့္သေလာက္ မခ်မ္းသာ ေသးဘူးဆိုတဲ့ အေနအထားဟာ ဖြံ့ ၿဖိဳးဆဲနိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အထူးသျဖင့္ သဘာဝအရင္းအျမစ္ ကို မွီခိုေနရတဲ့ တိုင္းျပည္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ၾကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆ နာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ EITI လုပ္ငန္းစဥ္ ဟာ နိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားတဲ့ ရည္ မွန္းခ်က္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါ တယ္''ဟု ဆိုသည္။

ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ စြမ္းအင္ ဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ ျမန္မာ့ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၊ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ ရွိ ရသုံးမွန္းေျခေငြစာရင္းဦးစီးဌာန၊ ေငြတိုက္ဦးစီးဌာန၊ ျပည္တြင္းအ ခြန္ဦးစီးဌာန၊ အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန ႏွင့္ ပတ္ဝန္က်င္းထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန လက္ ေအာက္ရွိ သစ္ေတာဦးစီးဌာနတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

EITI လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ အစိုးရ၏ အခြန္ဘ႑ာစနစ္ကို အေထာက္ အကူျပဳၿပီး သဘာဝသယံ ဇာတထုတ္လုပ္ေရးမ်ားရရွိေသာ ဝင္ေငြ မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာေၾကာင့္ အစိုးရ၊ ကုမၸဏီႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားသည့္ ပါဝင္ ပတ္သက္ သူေပါင္းစုံ ညႊန႔္ေပါင္းအဖြဲ႕ (Multi-Stakeholder Group-MSG) ကို ထူေထာင္ၿပီး ယင္းကိုယ္ စားလွယ္အဖြဲ႕ EITI အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရာတြင္ လြတ္လပ္စြာ ပါဝင္နိုင္သည့္အတြက္ MSG ၏ အခန္းက႑သည္ အလြန္ အေရးႀကီး ေၾကာင္း သိရသည္။
Credit to >>> Democracy today