အေမရိကန္ဘဏ္ အေႂကြးေပးမႈ ျမန္မာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ပိုျမင့္

၂၁.၂.၂၀၁၄၊ ေသာၾကာေန႔

ျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပိုမို၀င္ေရာက္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ဘဏ္ (Export and Import Bank of United States) က ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ စတင္၍ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ရန္ ကိုယ္စားလွယ္ရုံးခြဲကို ဖြင့္လွစ္လိုက္ျပီ ျဖစ္သည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရ၏ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ား ျပဳထားခဲ့စဥ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရွာင္ရွားေနခဲ့ရေသာ အေမရိကန္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၎တို႔ ေရြးခ်ယ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္စရာမ်ားကို စဥ္းစား သံုးသပ္ေနၾကသည္။ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားကလည္း စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္က ပိတ္ဆို႔ အေရးယူ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားခဲ့သျဖင့္ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ စကၤာပူဘဏ္ မ်ားကိုသာ ႀကီးမားစြာ မွီခိုအားထားခဲ့ၾကရသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္ နီးပါးခန္႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အရပ္သားအမည္ခံ အစိုးရအာဏာရရွိလာၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ပိတ္ဆို႔ ကန္႔သတ္မႈ အမ်ားစုကို ဆိုင္းငံ့ေပးလိုက္သည္။ သူက ဘ႑ာေရး ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ကန္႔သတ္ထားျခင္းကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္ၿပီး အေမရိကန္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးကာ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ ပတၱျမားကဲ့သို႔ တြင္းထြက္ေက်ာက္မ်က္မ်ားမွလြဲ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကုန္ပစၥည္းအားလံုးကို တင္သြင္းခြင့္ျပဳလိုက္သည္။

“ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ ဘဏ္ က ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဆက္ၿပီးရွိေနတာနဲ႔ အမွ် စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈကို ပိုမို အားေကာင္းလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ ေပးထားတဲ့ ကတိကို ခိုင္မာစြာ ျပသလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဘဏ္ဥကၠဌ Fred Hochberg က ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဘဏ္က ပို႕ကုန္ ေခ်းေငြ အာမခံႏွင့္ ပို႔ကုန္ေရာင္းခ်မႈမ်ားအတြက္ ေငြထုတ္ေခ်းျခင္းမ်ား ေဆာင္ ရြက္ေပး သြားမည္ ဟုလည္းသိရသည္။

“စနစ္တက် ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ဘဏ္ရဲ႕ ဘုတ္အဖြဲ႕ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ၂ ႏိုင္ငံၾကား ကုန္စည္ စီးဆင္းမႈကို တိုးတက္ေစၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကမာၻ႔စီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ျပန္လည္ ပူးေပါင္း ႏိုင္ေအာင္ ကူညီပါလိမ့္မယ္”ဟု သူက ေျပာသည္။ ထို႔ျပင္ အေမရိကန္ပို႔ကုန္မ်ားအတြက္ ေစ်းကြက္သစ္တခု ကိုဖန္တီး ေပးႏိုင္ၿပီး အေမရိကန္ အလုပ္အကိုင္မ်ားကိုလည္း အေထာက္အကူေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု သူကထပ္ေျပာသည္။

အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ဘဏ္က ဥေရာပႏွင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားမွ ေငြေခ်းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား နည္းတူေဆာင္ရြက္ ေပး သြားမည္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး အတားအဆီးမ်ားကို လြတ္ခဲ့ေသာ ၃ ႏွစ္ကထဲက ရပ္ဆိုင္းေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားေသာ ပိတ္ ဆို႔ အေရးယူမႈအမ်ားစုကို ဆိုင္းငံ့ထားခ်ိန္တြင္ ဥေရာပ သမဂၢက လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ျခင္းမွအပ က်န္သည့္ ပိတ္ဆို႔တား ျမစ္မႈအားလံုးကို ပယ္ဖ်က္ရန္ ယမန္ႏွစ္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကလည္း အေမရိကန္အစိုးရ၏ တရား၀င္ ေငြေခ်းအဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္သည့္ ထုတ္ကုန္/သြင္း ကုန္ ဘဏ္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပိုမိုအားေကာင္းေစလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကၿပီး ျမန္မာအစိုးရကလည္း အေမရိကန္ ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္မႈကိုခြင့္ျပဳေပးလိမ့္မည္ဟု ယူ ဆေနၾကသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဗဟိုဘဏ္က ႏိုင္ငံျခား ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘဏ္ခြဲမ်ားဖြင့္ကာ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားေသးသည့္အတြက္ ျပည္တြင္း ဘဏ္မ်ားထက္ အတိုးႏႈန္းသက္သာေသာ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ား ကို သေဘာက်သည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား စိတ္ပ်က္ေနၾကရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ဗဟိုဘဏ္က ၎၏ မူ၀ါဒမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးဖြယ္ရွိေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း (UMFCCI) ၏ ဒုတိယဥကၠဌ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလး ကေျပာသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၁ ႏွစ္က စ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္မ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္႐ံုးမ်ား လာေရာက္ဖြင့္လွစ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ၎တို႔ကို ႐ံုးခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ခြင့္ေပးရန္ ဗဟိုဘဏ္က စဥ္းစားေနသည္ဟု သူကဆိုသည္။

“ျပည္တြင္း ဘဏ္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဖက္စပ္လုပ္ခြင့္ ေပးမယ္လို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလး က ဧရာ၀တီသို႔ေျပာသည္။

ယခုႏွစ္အတြင္းတြင္ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္အခ်ိဳ႕အား ဘ႑ာေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား အကန္႔အသတ္ျဖင့္ စတင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳမည္ ဟု ဗဟိုဘဏ္က ယမန္ႏွစ္က ကတိျပဳခဲ့သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ကိုယ္စားလွယ္႐ံုး လာေရာက္ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ႏိုင္ငံျခားဘဏ္ ၃၄ ခုရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းခြဲဖြင့္လွစ္ႏိုင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ၀န္ေဆာင္မႈေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ ျခင္းမရွိေသးဘဲ ၎တို႔၏ ေဖာက္သည္မ်ားကို အႀကံဥာဏ္ေပးျခင္းေလာက္ကိုသာ ေဆာင္ရြက္ေပးေနရသည္။

အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ ဘဏ္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ေငြေခ်းယူရန္ လြယ္ကူမႈရွိလာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလးကေျပာသည္။

“ျပႆနာက ေငြလႊဲတာေတြ အလုပ္မျဖစ္ေသးတာ။ ႏိုင္ငံျခား ကုန္သည္ေတြနဲ႔ ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေငြလႊဲလို႔ မရေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပိတ္ဆို႔ ကန္႔သတ္မႈကို ပယ္ဖ်က္လိုက္တာမဟုတ္ဘဲ ဆိုင္းငံ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ဘဏ္ေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္စနစ္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ ထားတဲ့ စာရင္း ထဲမွာ ပါေနတုန္းပဲ။ လက္ေတြ႔မွာ ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ဘဏ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ အဲဒါကို ပိုၿပီးလြယ္ကူလာေအာင္ လုပ္သင့္ပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ေခ်းေငြကို ပို၍ယံုၾကည္ဖြယ္ရာရွိသည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား လည္း ျမင့္တက္လာႏိုင္သည္ဟု ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ေလး ကဆိုသည္။ “အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ ဘဏ္က အေမရိကန္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖို႔အတြက္ ေငြထုတ္ေခ်းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက သူတို႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရတဲ့ အစပိုင္းကာလျဖစ္ေနပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ က်ယ္ေျပာေသာ စားသံုးသူေစ်းကြက္သစ္ တြင္ ၎တို႔ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ မည့္အခ်က္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔အပါအ၀င္ သဘာ၀ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ား အေျမာက္အမ်ား ပိုင္ဆိုင္ထားၿပီး တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ ကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံႀကီး ၂ခုၾကားတြင္ အိမ္နီးခ်င္း အျဖစ္ ဗ်ဴဟာေျမာက္စြာ တည္ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားအေနျဖင့္ ယခုႏွစ္အတြင္းတြင္ သတိႀကီးႀကီး ထားၾကဖြယ္ရွိသည္ဟု ကၽြမ္းက်င္ သူ အကဲျဖတ္ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီးရွိ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္၏ ဥကၠဌျဖစ္သူ ဦးျမတ္သင္းေအာင္က အေမရိကန္ ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ား ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ လုပ္ငန္းလုပ္ရန္ စဥ္းစားလာၾကျခင္းႏွင့္ အေမရိကန္ အစိုးရကေငြထုတ္ေခ်းရန္ စတင္လာျခင္းအေပၚ သူ႔ အေနျဖင့္ အေကာင္းဖက္က ျမင္ေၾကာင္းေျပာသည္။

“အေမရိကန္ဘဏ္ေတြက အတိုးႏႈန္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲယူတယ္။ အရင္က ဒီမွာ ျပည္တြင္း ဘဏ္ေတြက အတိုးႏႈန္း ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေပးတယ္။ အရင္တုန္းကဆုိရင္ တခ်ိဳ႕စီးပြားေရး သမားေတြက အေမရိကန္ဘဏ္ေတြကေန ေငြေခ်းၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းဘဏ္မွာ ေငြစုၿပီး အျမတ္က်န္ေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ ဘဏ္ေတြက ၀န္ေဆာင္မႈေပးတာ ျမန္တယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔က ျပည္တြင္းကုန္ထုတ္လုပ္မႈ က႑ကို ေငြထုတ္ေခ်း ေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တိုးတက္မႈ ပိုျမန္ဆန္ လာ လိမ့္မယ္။ အေမရိကန္က အႀကီးစား စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ ဒီမွာလာၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္ မထင္မိဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ခုထိ လွ်ပ္စစ္မီးက မမွန္ေသးဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ ထုတ္ကုန္/သြင္းကုန္ ဘဏ္က ေထာက္ပံ ေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေသးစားနဲ႔ အလတ္စားလုပ္ငန္းေတြ ပိုၿပီးေရာက္လာႏိုင္ပါတယ္” ဟု ဦးျမတ္သင္းေအာင္က ေျပာသည္။

အနာဂတ္ကာလတြင္ ႏိုင္ငံျခား ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားၾကရန္လည္း ျပည္တြင္း ပုဂၢလိက ဘဏ္မ်ားကို သူက တိုက္တြန္းလိုက္သည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ ျပဌာန္းလိုက္ၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ပယ္ဖ်က္၊ ဆိုင္းငံ့ လိုက္ၿပီး ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏိုင္ငံျခား တိုက္႐ိုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးရရွိသည့္ အခ်က္ အလက္မ်ားအရ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၃-၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္၏ ပထမ ၆လ တြင္ အစိုးရက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁.၈ ဘီလီယံေက်ာ္ တန္ဖိုးရွိသည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ရာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘ႑ာေရး တႏွစ္လံုး တြင္ ႏိုင္ငံျခား တိုက္႐ိုတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၄ ဘီလီယံသာရွိခဲ့ျခင္းႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။

ဧရာ၀တီ