အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ ဝင္ ဦးေစာျမင့္ေမာင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံျခင္း

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို လာမည့္ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအမီ ျပင္ ဆင္ေရး
 ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးက စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္ရာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ရာတြင္
တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား စသည့္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား အားလံုး လက္ခံႏိုင္သည့္ အေနအထား ျဖစ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈရွိရွိ ေရွ႕ဆက္သြားႏိုင္ေရး အတြက္ မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္ရမည္ကို ဆဝါးႏိုင္ေစရန္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေစာျမင့္ေမာင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္း ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

Voice : ပထမဆုံးအေနနဲ႔ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေပၚမွာ ဘယ္လိုေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိး သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေနလဲဆိုတာ သုံးသပ္ေပးပါ။

USMM : ဆိုးက်ဳိးမရွိပါဘူး။ ေကာင္းက်ဳိးကေတာ့ ကာလကလည္း ၂ ႏွစ္ခြဲပဲ ရွိေသးတယ္။ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ပုံမေပၚေသးဘူး။ သို႔ေသာ္ သိသာတဲ့ ေကာင္းက်ဳိးက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာတစ္မ်ဳိးသားလုံး ဘယ္တုန္းကမွ မရရွိခဲ့တဲ့ Democratic Culture အေလ့အက်င့္ ျဖစ္လာတယ္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးဆိုတာ ဘယ္လို၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုတာ ဘယ္လို၊ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္မႈက ဘယ္လို၊ တရားမွ်တတဲ့ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဆိုတာ ဘယ္လို စသည္ျဖင့္ တကယ္ရတာ ေတြလည္းရွိတယ္။ မရေသးတာေတြလည္း ရွိမယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတဲ့ စနစ္ႀကီးတစ္ခုရဲ႕ လကၡဏာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လက္ေတြ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ အက်ဳိးေက်းဇူး ရွိတယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ ဒီအေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာၿပီးမွ အာဏာသုံးရပ္ကို ခြဲေဝက်င့္သုံးတာလည္း ရွိလာတာ။

Voice : ဒီ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို သြားလို႔မရဘူး ဆိုတဲ့ အေပၚမွာေရာ ဘယ္လို သေဘာရပါလဲ ဆရာ။

USMM : ဘာလို႔မရဘူးလို႔ ေျပာတာလဲ။ မရဘူးလို႔ ေျပာလို႔ မရဘူးေလ။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒသည္ လုံးဝျပည့္စုံတဲ့ အေျခခံ ဥပေဒ မဟုတ္ဘူး။ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတယ္၊ ေရွ႕ေနာက္ မညီတာေတြပါတယ္၊ တခ်ဳိ႕ဟာေတြက ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရား ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါတယ္။ ဒါေတြက မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ မျပည့္ဝလို႔ ဒါႀကီးကို လႊင့္ပစ္ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ျဖစ္ အေျခခံဥပေဒတစ္ခု စၿပီးေတာ့ ေရးဆြဲလိုက္ ၿပီဆိုပါေတာ့။ ေရးဆြဲတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္လို စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ျပည့္စုံပါေစ ေနာင္ကာလ တစ္ခုၾကာတဲ့အခါ မျပည့္စုံတဲ့ အခ်က္ေတြ ေတြ႔လာလို႔ ျပင္ေလ့ျပင္ထ ရွိတယ္။
ယေန႔ ကမၻာက ဒီမိုကေရစီစံ အျဖစ္ ယူေနရတဲ့ အေမရိကန္ ဒီမိုကေရစီမွာ ရွိေနတဲ့ အေျခခံ ဥပေဒကိုေတာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပင္ခဲ့ရတယ္။ တစ္ႀကိမ္နဲ႔ ၿပီးလာတာ မဟုတ္ဘူး။ ျပင္ရင္းနဲ႔ပဲ သူ႔ရဲ႕အေျခခံဥပေဒက ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စုံလာတာ။ လူေတြ ဒီမိုကေရစီ အေလ့အက်င့္ ေတြေပၚမွာ သေဘာေပါက္လာတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး ေျပာင္းေျပာင္းသြားတာ။ Democratic Culture ပိုရင့္လာေလ အေျခခံဥပေဒတစ္ခု က ပိုေကာင္းလာေလျဖစ္တဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ဒါ အေမရိကန္စံႏႈန္းကို ၾကည့္ၿပီး ေျပာတာ။ ၿဗိတိန္မွာက် အေျခခံဥပေဒ မရွိဘူး။ သူက Common Law ဆိုတာနဲ႔ သြားတာ။ ဓေလ့ထုံးတမ္း အစဥ္အလာေတြ အေပၚမွာ ဥပေဒေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျပ႒ာန္း သြားတာ။ ဒါေတြသည္ပင္ အေျခခံဥပေဒ ကဲ႔သို႔ လိုက္နာသြားရတာ။ သတ္သတ္ေရး ထားတာ ၿဗိတိန္မွာ မရွိဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိုလည္း သူတို႔ Common Law ေတြနဲ႔ပဲ အုပ္ခ်ဳပ္သြားတာ။ အေျခခံဥပေဒဆိုတာ မရွိဘူး။ အဲဒီ Common Law ေတြထဲမွာ အာဏာသုံးရပ္ကို ဘယ္လိုခြဲေဝက်င့္သုံးမယ္ ဆိုတာ ပါၿပီးသား။
အဓိက ႏိုင္ငံတစ္ခု တည္ေဆာက္တဲ့အခါ အာဏာသုံးရပ္ကို ဘယ္လိုမွ်တေအာင္ စီမံၿပီးသြားၾကမယ္ ဆိုတဲ့ စနစ္က အေရးႀကီးတာ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒါကို ဘယ္လိုျဖစ္သင့္တယ္ ဘယ္လိုသြားၾကမယ္ ဆိုတာ လူေတြကသတ္မွတ္ၿပီး ေရးဆြဲတာ အေျခခံဥပေဒ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာတာ။ အဲဒီမွာ အေျခခံဥပေဒကို အာဏာသုံးရပ္ကို ဘယ္လိုစီမံၾကမယ္ ဆိုတဲ့အေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ဆြဲတာေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဓေလ့ထုံးတမ္းခ်င္း မတူတဲ့အခါ အေျခခံဥပေဒ ေတြလည္း တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု တူတယ္လို႔မေျပာႏိုင္ဘူး၊ ဆင္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာႏိုင္တယ္။ အဲဒီ ေတာ့ တို႔အေျခခံဥပေဒသည္ တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈ Political Culture နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္တဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္။

"အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္ဖို႔ေျပာေနတဲ့ သူေတြသည္ တပ္မေတာ္ကို အာဏာသိမ္းပါေတာ့လို႔ ေျပာေနတာနဲ႔ အတူတူပဲ..."

Voice : ဒါဆို လက္ရွိအေျခခံဥပေဒ က ႏိုင္ငံယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမ ရွိတယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။

USMM : ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံက အဲဒါေတြနဲ႔ ကိုက္ညီၿပီလားဆိုေတာ့ မကိုက္ညီေသးဘူး။ ကိုက္ညီေအာင္ လုပ္ၾကရဦးမယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံသည္ ျပည့္စုံတဲ့ အေျခခံဥပေဒ မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ျပင္ရမယ္။ ဘယ္လိုျပင္ၾကမလဲ ဆိုေတာ့ ျပင္ပုံျပင္နည္း ေတြကို အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ေရးထားတာ ရွိတယ္။ ျပင္ဖို႔ခက္တယ္ ဆိုတာလည္း ဟုတ္တာပဲ။ သို႔ေသာ္ တခ်ဳိ႕ ဒီအေျခခံဥပေဒ က ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ဆြဲထားတာမွ မဟုတ္ဘဲလို႔ အေၾကာင္းျပတယ္။ အဲဒီလို အေၾကာင္းျပၾကစတမ္း ဆိုရင္ ၁၉၇၄ ဖြဲ႕စည္းပုံသည္ ပထမမူၾကမ္း၊ ဒုတိယမူၾကမ္း တတိယမူၾကမ္း အဆင့္ဆင့္နဲ႔ ျပည္သူကိုခ်ျပၿပီး ေခတ္စကားနဲ႔ဆို အလြန္စနစ္က်တဲ့ ေရးဆြဲမႈမ်ဳိးနဲ႔ ေရးဆြဲတာ။ ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ ပါတယ္။ အဲဒါကို ခုဘာလို႔ လက္မခံႏိုင္လဲ။ ျပည္သူေတြရဲ႕ သေဘာထားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမယ္ ဆိုတာေတာ့ မွန္တယ္။ သို႔ေသာ္ အဲဒါေတြမပါလို႔ ဒီအေျခခံဥပေဒ ႀကီးသည္ မေကာင္းဘူးလို႔ ယတိျပတ္ ေျပာလို႔ေတာ့မရဘူး။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပဒ ေပၚလာပုံကေတာ့ သိပ္ဟန္မက်ဘူး။ ဒါေတာ့မွန္တယ္။ ခုက ေပၚလာၿပီးၿပီ။ တရားဝင္ႏိုင္ငံ တစ္ခုမွာ ျပ႒ာန္းၿပီးၿပီဆိုရင္ ႏိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ဒါ လိုက္နာရမယ္။ မလိုက္နာခ်င္ရင္ ဒီႏိုင္ငံမွာ မေန ႐ုံပဲ။ ေနရင္ေတာ့ ႀကဳိက္သည္ျဖစ္ေစ မႀကဳိက္သည္ျဖစ္ေစ၊ ေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ မေကာင္းသည္ျဖစ္ေစ လိုက္နာရ႐ိုး ထုံးစံ ရွိတယ္။ မေကာင္းဘူးဆိုေတာ့ ရေအာင္ ျပင္ရမယ္။ ခက္တာ လြယ္ေအာင္ျပင္ရမယ္။ ျပင္မယ္ဆိုတဲ့အခါ လက္ရွိ ေျပာေနၾကတာေတာင္ သိပ္မရွိဘူး။ တကယ္တမ္းက် အမ်ားႀကီးပဲ။

အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ပုဒ္မ ၅၅ ခုေလာက္က သူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒ ျပ႒ာန္းရမယ္လို႔ ပါတယ္။ အဲဒါေတြၿပီးေအာင္ မျပ႒ာန္းႏိုင္ေသးဘဲ အေျခခံ ဥပေဒႀကီးက လိပ္ပတ္ လည္သြားၿပီလို႔ မဆို ႏိုင္ဘူး။ ဒီမွာက အဲဒီဥပဒေတြ မျပဳရေသးဘူး။ ေလာေလာဆယ္ မျပည့္စုံေသးတဲ့ အေျခခံဥပေဒႀကီး။ အဲဒါေတြ လုပ္စရာ က်န္ေသးတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ျပင္မယ္ဆိုတာ လက္ခံေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တစ္ခု က်င့္သုံးတာ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိေသး တယ္။ ကမၻာမွာ စနစ္တစ္ခုကို အနည္းဆုံး ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ က်င့္သုံးရတယ္။ အဲဒီလို က်င့္သုံးၿပီးမွ ဒီစနစ္တစ္ခုက တကယ္ကို အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး ျပင္ၾကမယ္ဆိုၿပီး ဒီလိုသြားတာ။
ေကာင္းေနပါတယ္လို႔ ယူဆထားတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ တစ္ခုေတာင္မွ ဆယ္ႏွစ္ၾကာရင္ ျပန္ Review လုပ္ရ႐ိုး ထုံးစံရွိတယ္။ ဆိုလိုတာက စနစ္တစ္ခုကို က်င့္သုံးဖို႔ ကာလတစ္ခုလည္း လိုအပ္တယ္။ လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ က်င့္သုံးဖို႔ မျပည့္စုံတဲ့ အခ်ိန္ကာလမွာ ခုေရး ခုျပင္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။

Voice : ဒါဆို အေျခခံဥပေဒကို အသစ္ျပန္ေရးၾကမယ္ ဆိုတဲ့ အေပၚမွာေရာ ဆရာ ဘာမ်ားေျပာခ်င္လဲ။

USMM : ၾကားပါတယ္။ ဖ်က္ပစ္လိုက္ၾကပါစို႔ ဆိုတာေတြ။ အဲဒါ အင္မတန္ လြဲမွားတဲ့ အျမင္လို႔ ယူဆတယ္။ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူကဖ်က္မွာလဲ။ အစိုးရက ဖ်က္လို႔မရဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကလည္း ဖ်က္လို႔မရဘူး။ တရား႐ုံးကလည္း ဖ်က္လို႔မရဘူး။ ဒါကို ဘယ္သူက ဖ်က္မွာတုန္း။ တစ္နည္းပဲရွိတယ္။

အေျခခံဥပေဒ ပ်က္ၿပီဆိုတာနဲ႔ လႊတ္ေတာ္မရွိေတာ့ဘူး၊ အစိုးရမရွိေတာ့ဘူး၊ တရား႐ုံးေတြလည္း တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ေတြ ပ်က္ၿပီ၊ ဒါ တိုင္းျပည္ပ်က္ၿပီ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပဲ။ ဒါဆို မပ်က္ေအာင္ထိန္းတဲ့ အင္အားစုတစ္ခု ေပၚေပါက္ဖို႔လိုတယ္ ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ေရာက္တယ္။ အဲဒီအင္အားစုက ဘယ္သူျဖစ္မလဲ။ လက္ေတြ႔က်က် စဥ္းစားရင္ တပ္မေတာ္ပဲ ရွိတယ္။ အေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္ဖို႔ေျပာတဲ့ သူေတြသည္ တပ္မေတာ္ကို အာဏာသိမ္းပါေတာ့လို႔ ေျပာတာနဲ႔ အတူတူပဲ။

ေနာက္တစ္ခု လက္ရွိတပ္မေတာ္ ကိုယ္၌က သူတို႔ ဒီလမ္းေၾကာင္းကို မလိုက္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ အာဏာသိမ္းတာ သူတို႔မလုပ္ဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီအေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္ဖို႔ဆိုတာ လုပ္လို႔မွ မရတာ။ ေနာက္ ဒီအေျခခံဥပေဒ တည္ေဆာက္ထားပုံသည္ အာဏာသုံးရပ္ အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းတဲ့ ပုံသဏၭာန္ကို ေဖာ္ထားတယ္။ ဒီလိုစနစ္မ်ဳိးသည္ ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ အမ်ားစု ေတြးၾကတာ ပါတီတစ္ရပ္က သူအာဏာရရင္ ထင္သလို ခ်ယ္လွယ္မယ္ေပါ့။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာလည္း အမ်ားစု၊ အစိုးရကိုလည္း သူကဖြဲ႕မယ္။ သူလုပ္ခ်င္သလို လုပ္မွာေပါ့ ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။ ခု အဲဒီလို ျဖစ္သလား။ ဒီအစိုးရနဲ႔ ဒီလႊတ္ေတာ္က အမ်ားျမင္သလို တစ္သေဘာတည္းနဲ႔ လုပ္ေနတာ ဟုတ္သလား။ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရ သေဘာမတူလို႔ ရန္ျဖစ္ေနၾကၿပီ ေျပာၾကတာေတာင္ ရွိတယ္။ ဒါမ်ဳိး ႏိုင္ငံမွာ ႀကံဳဖူးသလား။ ဒါသည္ပင္ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒရဲ႕ ထူးျခားခ်က္လို႔ ယူရမယ္။ ဒီပါတီႀကီးသည္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာလည္း အားေကာင္းတယ္ အစိုးရသည္လည္း သူပဲ ဆိုတာေတာင္ ဒီပါတီကေန ႀကဳိးကိုင္တာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေပၚေနတယ္။ အစိုးရကလည္း အစိုးရ အလုပ္လုပ္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကလည္း လႊတ္ေတာ္အလုပ္ လုပ္တယ္။ ဒီႏွစ္ခု အျပန္အလွန္ ထိန္းေက်ာင္းမႈရွိတယ္။ ဒါကိုလည္း သေဘာေပါက္ဖို႔လိုတယ္။

ငါတို႔ပါတီက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ားစုရရင္ ငါတို႔ ႀကဳိက္သလို လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္ ဆိုတာ မဟုတ္ဘူး။ မွားတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ ေကာင္းသည္ ဆိုးသည္ဆိုတာ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ အရည္အေသြး ေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အဲဒီမွာ အခရာသည္ သမၼတပဲ။ လႊတ္ေတာ္က ဝင္စြက္လို႔မရဘူး။ ၿခံဳငုံသုံးသပ္ရရင္ ဒီအေျခခံဥပေဒသည္ ျပင္စရာေတြ မ်ားလွတယ္ မွန္ေသာ္ျငားလည္း လတ္တေလာ အေရးတႀကီးျပင္စရာ မလိုေသးဘူးလို႔ ယူဆတယ္။

Voice : အေျခခံဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ လိုလားတဲ့ ဖက္ဒရယ္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ့အျမင္ကို ေျပာပါဦး။

USMM : တိုင္းရင္းသားအေရး၊ ဖက္ဒရယ္ ဆိုတာေတာ့ မလြဲမေသြ လုပ္ရမယ့္ဟာ။ ဒီအေျခခံဥပေဒမွာ ဖက္ဒရယ္ကို သြားလို႔ရေအာင္ လမ္းခင္းေပးထားတာ ပါတယ္။ ပါတဲ့ဟာကို ျပင္ရင္းနဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ေရာက္ေအာင္သြားရမွာ။ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပုံကို တကယ္စနစ္က်တဲ့ ဖက္ဒရယ္ကို သြားႏိုင္ဖို႔ရာ ျပင္သြားရင္းနဲ႔ ရတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ လမ္းခင္းေပးထား႐ုံပဲ ပါတယ္၊ အေသးစိတ္ ဘယ္လိုခြဲေဝ က်င့္သုံးရမယ္ ဆိုတာ မပါေသးဘူး။

Voice : လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ၾကမယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အတားအဆီး ေတြက မ်ားလြန္းေတာ့ ဘယ္အတိုင္းအတာထိ ျပင္ႏိုင္စြမ္း ရွိမယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။

USMM : ျပင္မယ္ဆိုေတာ့ ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ရမယ္။ ဆႏၵခံယူပြဲက ခဏခဏထလုပ္ လို႔ ရေကာင္းတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ ျပင္ဖို႔ရာ အေရးႀကီးဦးစားေပး ပုဒ္မေတြ စိစစ္ၿပီး အပိုင္းလိုက္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ျပင္သြားမွျဖစ္မယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ အျငင္းပြားစရာေတြ ေပၚလာမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို သြားထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ ဒါႀကီးကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ စီးပြားေရးလည္ပတ္မႈက တစ္ေနရာရာမွာ အထစ္အေငါ့ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Voice : ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သမၼတလုပ္ခ်င္တယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ ဒါဆို အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ကို ျပင္မွရမယ္။ ဒီအေပၚ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။

USMM : လူတစ္ေယာက္အတြက္ ျပင္ရမယ္ဆိုရင္ အမ်ားက ဆုံးျဖတ္ေပါ့။ အဲဒီပုဒ္မမွာ သားသမီးသည္ ႏိုင္ငံျခားသား မျဖစ္ရဆိုတဲ့ တစ္ခ်က္နဲ႔ သူက သြားၿငိေနတာေပါ့။ အဲဒီလို ၿငိႏိုင္တာသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ဘက္စည္း႐ိုးနဲ႔ အေနာက္ဘက္ စည္း႐ိုးမွာေရာ မရွိႏိုင္ဘူးလား။ ၄၇ နဲ႔ ၇၄ ဖြဲ႕စည္းပုံေတြ မွာေတာ့ မပါဘူးမွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအဆိုက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ လုပ္ထားတာ။ အသစ္မဟုတ္ဘူး။ အႏၲရာယ္က အဲဒီအခ်ိန္ ကတည္းကရွိခဲ့တာ။

Voice : ခုဖြဲ႕စည္းပုံကို ျပင္မယ့္သူနဲ႔ ဖ်က္မယ့္သူနဲ႔ အင္အားစုေတြ အၾကား ၂၀၁၅ကို ဘယ္လိုညႇိႏိႈင္းၿပီး ဆက္သြား သင့္ပါသလဲ။

USMM : ဒါက သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ လုပ္လို႔ရတယ္။ ျပင္မယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဥပေဒမွာ ပါထားတာက လႊတ္ေတာ္တြင္း ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ ဆိုတာအျပင္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ ရွိသူအားလုံးရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲနဲ႔မွဆိုတာ ပါတယ္။ အဲဒီဟာကို အရင္ျပင္ရဦးမွာ။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတာေတြ အရင္ထုတ္ျပင္ၿပီးရင္ က်န္ျပင္စရာေတြကို လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာပဲ ျပင္လို႔ ရသြားႏိုင္စရာ ရွိတာေပါ့။
အေျခခံဥပေဒႀကီး တစ္ခုလုံးကို စၿပီး စဥ္းစားေတာ့မယ္ ဆိုရင္ အေရးႀကီးဆုံးဟာ အရင္ျပင္တာမ်ဳိး လုပ္သင့္တယ္။ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာကို တြန္းၿပီး လုပ္လိုက္တဲ့အတြက္ လက္ရွိရရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္သြားမွာလည္း စိုးရိမ္ရတယ္။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ လက္ရွိရထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈကို မထိခိုက္သင့္ဘူး။ တို႔လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ Political Culture ေၾကာင့္ အခ်ိန္လိုတယ္။ ၂၀၁၅ မတိုင္မီ ျပင္ရမယ္ဆိုရင္ လိုအပ္တယ္လို႔ ယူဆတဲ့ အခ်ိန္ေတာ့ မရႏိုင္ေသးဘူးလို႔ တြက္တာ။

Voice : အေျခခံဥပေဒ ျပင္တဲ့ေနရာမွာ ဘယ္အဆင့္ ဘယ္ေနရာ ေတြသည္ အခက္ခဲဆုံး ျဖစ္ၿပီး ဘယ္လို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မလဲ။

USMM : တစ္ဦးခ်င္းစီက ႏိုင္ငံေရးအျမင္မွာ ဒါသည္ မလုပ္ရင္မျဖစ္ေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ အဆင့္ေရာက္ဖို႔ လိုတယ္။ လက္ရွိ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီဝင္ တင္တဲ့အဆို တစ္ခုကို လႊတ္ေတာ္မွာရွိတဲ့ သူ႔ပါတီဝင္ အားလုံးက ေထာက္ခံသလား။ အားလုံးက တိုင္းျပည္ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ျမင္လာတဲ့အျမင္မ်ဳိး ရွိမွ လုပ္လို႔ရမယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ႀကံ့ခိုင္ေရးက ေျပာတိုင္း တပ္မေတာ္ဘက္က မေထာက္ခံသလို တပ္မေတာ္တင္တဲ့ အဆိုကိုလည္း ႀကံ့ခိုင္ေရးဘက္က ကန္႔ကြက္တာေတြ အမ်ားႀကီး။ ႀကံ့ခိုင္ေရးမွာ၊ တပ္မေတာ္မွာ၊ NLD မွာ၊ ေနာက္ၿပီး အျခားပါတီေတြမွာ ေတာ္တဲ့သူေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလူေတြကို ေမြးရမယ္။

ပါတီတိုင္း ဘက္တိုင္းမွာ လူေတာ္ေတြရွိတယ္။ အကုန္ေတာ္ အကုန္ညံ့တာေတာ့ ဘယ္မွာမွ မရွိဘူး။ ဘယ္ပါတီ ဘယ္အုပ္စုက ျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္တဲ့သူေတြ ကိုပဲ တက္ေစခ်င္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကို အျမင္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ ျပဳျပင္သြားမွာ သူတို႔ပဲ။ ဘယ္ပါတီ အဖြဲ႕အစည္းကျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္တဲ့သူေတြ လႊတ္ေတာ္တြင္း အစိုးရတြင္း ေနရာရသြားရင္ ႏိုင္ငံတိုးတက္မယ္။ လက္ရွိ ဗ်ဴ႐ို ကေရစီယႏၲရားႀကီးက ေထာင့္စုံက ပ်က္ေနတယ္။ အဲဒါကို ျပန္ျပင္ဖို႔ အခ်ိန္ေပးရမယ္။ သူက လူေတြနဲ႔ လုပ္ယူရတာ။ လူဆိုတာ ေလ့က်င့္ရတယ္။ မ်ဳိးဆက္တစ္ခုေလာက္ လိုတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေအာက္ေျခမေရာက္ဘူး ဆိုတာ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ။ သူ႔ရဲ႕ မူဝါဒေတြကို ၿပီးျပည့္စုံေအာင္ ေဆာင္႐ြက္မယ့္ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရား မရွိဘူး။ လတ္တေလာ အေရးတႀကီး ေျပာင္းဖို႔လိုတာ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရားကို ျပင္ဖို႔။ ဒါကို အေျခခံဥပေဒကိုပဲ ဝိုင္းၿပီး လက္ညႇိဳးထိုးေနတာေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။

Voice : ႀကံ့ခိုင္ေရးက လတ္တေလာ ထုတ္ျပန္ထားတာမွာ အေျခခံဥပေဒကို အသစ္ျပန္ေရးလို႔ ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေပၚခဲ့ရင္ ျပည္သူလူထုပဲ ခံရမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ အဲဒီအေပၚ ဘယ္လိုျမင္လဲ။

USMM : သူေျပာတာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ရရင္ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈကို ဦးတည္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္ရင္ အမ်ားဆုံး ထိခိုက္နစ္နာမွာ ျပည္သူပဲေလ။ ဒါရွင္းေနတာပဲ။

Voice : ခုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြ ပါဝင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ဆရာ ယူဆပါသလဲ။

USMM : လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ တပ္မေတာ္သားေတြ ပါဝင္လာတာသည္ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ဒီလိုပါလား၊ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ဒီလိုပါလားဆိုတာ သူတို႔ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ သူတို႔ေတြသည္ အရင္က တပ္မေတာ္သားေတြလို တုံးတိုက္တိုက္ က်ားကိုက္ကိုက္ လူေတြ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္တဲ့ တပ္မေတာ္သားေတြအျဖစ္ ေျပာင္းသြားတယ္။ ႏိုင္ငံေရး သေဘာထားမွာ အရည္အေသြး ျမင့္လာတယ္။ အဲဒီလို တပ္မေတာ္အျဖစ္ ေျပာင္းလာေနတာက တပ္မေတာ္က အာဏာျပန္သိမ္းမွာမ်ဳိး သူတို႔မစဥ္းစားေတာ့ဘူး။

Voice : ဒါဆို ခုတပ္မေတာ္ကလည္း အာဏာသိမ္းတဲ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မႈမ်ဳိး မလုပ္ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ဒီဘက္က အင္အားစု အသီးသီးကလည္း ျပင္ေရးဖ်က္ေရး လြန္ဆြဲ ေနၾကတာေတြနဲ႔ ၂၀၁၅ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းကို ဘယ္လိုမ်ား ျမင္ပါသလဲ။

USMM : ေျပာၾကဆိုၾက ျငင္းၾကခုံၾက တာေတြေတာ့ သြားေနဦးမွာေပါ့။ အားၿပဳိင္တာေတာ့ ရွိေနမွာေပါ့။ သို႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ေျပာရင္းနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ပ်က္စီးေစတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ သိဖို႔လိုတယ္။

လက္ရွိျမင္သေလာက္ကို အုပ္စုသုံးစု ခြဲၾကည့္မယ္ဆို တစ္စုသည္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္း ကေန ေဘးေခ်ာ္ေအာင္ တိုက္ခ်င္တဲ့သူရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခု က ဒီမိုကေရစီအတြက္လို႔ ေျပာေနရင္း ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ကို ေရာက္ေအာင္ တြန္းပို႔ေနတဲ့ အင္အားစုေတြ။ တတိယ အုပ္စုကေတာ့ တကယ္ကို ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ သြားမယ္ဆိုၿပီး ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ စဥ္းစဥ္းစားစားနဲ႔ သြားေနတဲ့ အဲဒီလို အုပ္စုသုံးမ်ဳိး ရွိတယ္။ တကယ္တမ္း ဒီမိုကေရစီ မရေအာင္ လုပ္တဲ့အုပ္စုက ႏွစ္စုျဖစ္ေနတယ္။ မႀကဳိက္လို႔ ဖ်က္တာနဲ႔ ႀကဳိက္ပါတယ္ ေျပာၿပီး ဖ်က္ေနတာ ရွိတယ္။ အားအနည္းဆုံးက ဒီမိုကေရစီကို စဥ္းစဥ္းစားစား ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္နဲ႔ သြားေနတဲ့ အုပ္စုပဲ။

The Voice Weekly