ေရြးေကာက္ပြဲ မဲအခ်ဳိးက်စနစ္ ပါတီမ်ား သေဘာထားကြဲ

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ မဲ႐ုံတ႐ုံ၌ မဲေရတြက္ေနစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – Reuters)

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ပါတီစံု အေထြေထြ ေ႐ႊးေကာက္ပြဲ တြင္  ျပည္သူလူထု၏ ေထာက္ခံမဲ ရရွိမႈေပၚ မူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အခ်ိဳးက် ရရွိသည့္စနစ္(Propotional Representative) က်င့္သံုးေရး ႀကဳိးပမ္းမႈအေပၚ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အၾကား သေဘာထားကြဲလြဲေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။

အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီႏွင့္ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီတုိ႔က လာမည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လက္ရွိက်င့္သုံးေနသည့္ မဲအမ်ားဆုံးရရွိသူက အႏုိင္ရသည့္စနစ္အစား ျပည္သူလူထု၏ ေထာက္ခံေသာ မဲအေရအတြက္ အေပၚမူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အခ်ဳိးက်ရရွိသည့္စနစ္(Proportional Representative) ေျပာင္းလဲ က်င့္သုံးရန္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ထံ တင္ျပခ်က္အေပၚ ႏုိ္င္ငံေရး ပါတီအခ်ဳိ႕ကန္႔ကြက္လ်က္ရွိၿပီး အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ေထာက္ခံၾကျခင္းျဖင့္ သေဘာထားကြဲလဲြမႈမ်ား သိသိသာသာ ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳ (Proportional Representative) စနစ္မွာ မဲဆႏၵနယ္ တခုတြင္ မဲအမ်ားဆုံးရရွိသူက အႏုိင္ရရွိသည့္ပုံစံမဟုတ္ဘဲ ေထာက္ခံမဲ မဲအခ်ိဳးက်ေပၚမူတည္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ရရွိသည့္ပုံစံျဖစ္သည္။

ေနျပည္ေတာ္တြင္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔က ျပည္ေထာင္စု ေ႐ႊးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရး ကိစၥ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၾကရာ  ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၅၃ ခု တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး  မဲအခ်ိဳးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (Propotional Representative) က်င့္သံုးရန္ တင္ျပေထာက္ခံေသာႏုိင္ငံေရးပါတီ ၇ ခု၊  ကန္႔ကြက္ေသာႏုိင္ငံေရးပါတီ ၅ ခုရွိခဲ့ၿပီးအခ်ိန္ယူ၍ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ဟု စဥ္စားပါတီ ၄ ခုရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ႏုိ္င္ငံေရးပါတီအမ်ားစုမွာ ၀င္ေရာက္ေဆြးေႏြးျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္းသိရွိရသည္။

PR စနစ္က်င့္သံုးရန္တင္ျပေထာက္ခံသည္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၇ ခုတြင္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ ၊ ဒီမိုကရက္ တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) ၊အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု ပါတီ၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ တို႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ တုိင္းရင္းသားပါတီအခ်ဳိ႕အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၅ ခုကမူ PR စနစ္ေၾကာင့္ ဆုိးက်ဳိးမ်ားရွိလိမ့္မည္ဟု ဆုိကာ ကန္႔ကြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ဟု သိရွိရသည္။

PR စနစ္ကုိ ေထာက္ခံေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီမွ အတြင္းေရးမွဴး ၁ ဦးၾကည္သန္းက “အခု လုပ္ေနတဲ့ ႏိုင္သူ အကုန္ယူ စနစ္အရ ဆိုရင္ မဲဆႏၵရွင္ အားလံုးရဲ႕ဆႏၵကို လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားျပဳၿပီး ေျပာမယ့္ ဆိုမယ့္ သူ မရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္သူ႕ဆႏၵမဲရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏုိင္ငံေရးပါတီတခုက ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရၿပီး အျခားႏုိင္ငံေရးပါတီတခုက ၄၉ ရာခုိင္ႏႈန္းရလုိ႔ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ရတဲ့သူက ႏိုင္သြားလို႔ ရွိရင္ ၄၉ ရာခိုင္ႏႈန္းမဲေတြရထားသူက  ဘာမွလုပ္လို႔ မရေတာ့ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရေအာင္ ရတဲ့ မဲအခ်ိဳးေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ရတဲ့ မဲနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားရင္ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိ ေအာင္ တင္ျပတာပါ”ဟု ရွင္းျပသည္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က မဲဆႏၵနယ္အားလုံးနီးပါး အႏုိင္ရခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ အႏုိင္ရရွိမႈ အလကားျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ PR စနစ္ က်င့္သုံးမည္ဆုိပါက ပါတီတခုတည္းက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏုိင္ရရွိမႈမ်ဳိးရွိေတာ့မည္မဟုတ္ဟု ဦးၾကည္သန္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။

”၁၉၉၀ ေ႐ႊးေကာက္ပြဲမွာ ဆိုရင္ ပါတီတစ္ခုကအကုန္ႏိုင္တယ္ဗ်ာ။ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားရတယ္။ အဲဒါမ်ဳိး ေနာင္မျဖစ္ရေအာင္ ရည္႐ြယ္တာပါ”ဟု ဦးၾကည္သန္းက ဆိုသည္။

တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီကလည္း PR စနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ ႀကဳိးပမ္းရျခင္းမွာ ျပည္သူမ်ား၏ ေထာက္ခံဆႏၵမဲအားလံုး အက်ိဳးရွိ ေစရန္ ရည္႐ြယ္တင္ျပထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးပါတီ၏ ရန္ကုန္တုိင္း ေဒသႀကီးအေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ ဥကၠ႒ ဦးခင္စိုးက ဧရာ၀တီသို႕ ေျပာသည္။

PR စနစ္ကုိ ကန္႔ကြက္ေသာ  အမ်ဳိသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ဦး၀င္းျမင့္က ”ဒီ PR စနစ္ကို က်င့္သံုးမယ္ ဆိုရင္ လူမ်ိဳးစြဲ၊ ၀ါဒစြဲ၊ အစြန္းေရာက္ ပါတီေတြက အခ်ိဳးက်စနစ္နဲ႔ မဲရလာႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ လာရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ကံၾကမၼာ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေန ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ PR စနစ္က်င့္သံုးခဲ့လို႔ နာဇီေတြ ေနရာရလာၿပီး အာဏာ႐ွင္ ဟစ္တလာ တက္လာတာကိုက်ေနာ္ ဥပမာေပး ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ ဂ်ာမန္ ဒီမုိကေရစီ ပ်က္္စီးရျခင္းဟာ PR စနစ္ေၾကာင့္လို႔ ေျပာစမွတ္တြင္သြားတယ္။အခုဒီက ဒီမိုကေရစီစနစ္က အပင္ေပါက္ေလး ပဲရွိေသးတယ္။ သင္းသတ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳး ေတာ့ အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူး”ဟု ေျပာသည္။

အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးပါတီမွ ဒုတိယဥကၠ႒လည္းျဖစ္  ဟသၤတၿမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ လည္းျဖစ္သူ ဦးေဌးဦးကမူ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မည္သုိ႔ေသာ မဲေပးစနစ္ အသုံးျပဳေစကာမူ  ျပည္သူလူထု နားလည္လြယ္ေသာ စနစ္ျဖစ္ေရးသည္သာ အဓိကျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ PR စနစ္ အသုံးျပဳေရး မျဖစ္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာဆုိသည္။

”အဓိက က မဲထည့္မယ့္ ျပည္သူေတြ အဆင္ေျပဖို႔လိုတယ္။ မဲေပးသူေတြ ႐ွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာမေပါက္ဘူးဆိုရင္ သူတို႔ေပးခ်င္တဲ့သူကို ေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အခု အမွား အမွန္ျခစ္တဲ့ ကိစၥမွာေတာင္ လူေတြ ဒီေလာက္ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ေနတာ။ PR စနစ္ ဆိုရင္ လည္း ျပည္သူေတြ လိုက္ပါလာႏိုင္ဖို႔ လိုတာေပါ့။ ျပည္သူေတြ နားလည္မွ ဒီစနစ္ ေအာင္ျမင္ လိမ့္မယ္”ဟု ဦးေဌးဦးက သုံးသပ္သည္။

တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကမူ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ PR စနစ္ အသုံးျပဳေရး ေစာလြန္းေနေသးၿပီး အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိလိမ့္မည္ဟု ဆုိၾကသည္။

”တုိင္းရင္းသား ေဒသမွာဆိုရင္ စာတတ္မႈႏႈန္းက ေတာ္ေတာ္နည္းတယ္။ Voter Education ေတြအမ်ားႀကီးလုပ္ရဦးမယ္။ PR စနစ္ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာထက္ လူထုရဲ႕ ပညာေရး ေရခ်ိန္ေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ အခ်ိန္ယူ တည္ေဆာက္ရမယ္လို႔ျမင္တယ္”ဟု ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးဆလိုင္းေဒးဗစ္ထြန္းက ေျပာသည္။

ရွမ္းအမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးခြန္ထြန္းဦးက PR စနစ္ထက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို အေလးေပးေျပာလုိေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

”အေျခခံ ဥပေဒျပင္ေပးပါ။ တိုင္းရင္းသားျပသနာ အရင္ရွင္းပါ။ ၿပီးမွေရြးေကာက္ပြဲကို တရားမွ်တေအာင္ လုပ္ပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးနည္းကိုပဲ ေျပာခ်င္တယ္”ဟု ဦးခြန္ထြန္းဦးက သုံးသပ္သည္။

PR စနစ္ေၾကာင့္ အစြန္းေရာက္လူနည္းစုမ်ား ပါတီေထာင္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ေျခရႈပ္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္သည့္အတြက္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ရခုိင္တုိင္းရင္းသားတုိးတက္ေရးပါတီဥကၠ႒လည္းျဖစ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္လည္း ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေအးေမာင္က ေျပာသည္။

”က်ေနာ္တုိ႔က PR စနစ္ကို လက္မခံဘူး။ ဒုတိယအင္အားႀကီး ပါတီ၀င္မွာေၾကာက္လို႔။ ၿပီးေတာ့ အစြန္းေရာက္ေတြလည္း ပါတီေထာင္လာႏိုင္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ံႈးေပမယ့္ လည္း အေခ်ာင္ရတဲ့ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါလာႏိုင္တယ္။သူတို႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရႈံး ခဲ့ၿပီး၂၀၁၅ မွာ ရႈံး ႏိုင္တဲ့ အေတြးေလး၀င္တာနဲ႔ အခုလို ပံုစံေျပာင္းခ်င္တာ”ဟု ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ေျပာသည္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကမူ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ PR စနစ္ အသုံးျပဳေရး လာမည့္  ဇြန္လတြင္ က်င္းပမည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းသို႔ တင္ျပကာ အဆံုးအျဖတ္ ရယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို သန္႔ရွင္းမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေစေရး ေဆာင္ရြက္ေပး သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကတိျပဳေျပာဆိုခဲ့သည္။

ဧရာ၀တီ