လြန္ခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လ အေစာပိုင္းက အာဆီယံအသင္း တည္ေထာင္တဲ့ (၄၇) ႏွစ္ျပည့္ အခမ္းအနားနဲ႔ (၄၇) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ားအစည္းအေဝး ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ အာဆီယံအသိုက္အဝိုင္းဆီကို မမိွတ္မသုန္ ခ်ီတက္ေနတာ (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ၿပီးစီးေနၿပီျဖစ္လို႔ လာမယ့္တႏွစ္အတြင္း အားလံုးၿပီးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္ က ေျပာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ ကလည္း အာဆီယံအသိုက္အဝန္းကိုေရာက္ဖို႔ လက္တကမ္းသာ လိုေတာ့တယ္လုိ႔ အားရပါးရ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။ နားဝင္ပီယံ ျဖစ္စရာေကာင္းတဲ့ စကားေတြပါ။
တခုတည္းေသာ စရိုက္လကၡဏာ၊ တခုတည္းေသာ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္နဲ႔ တခုတည္းေသာ အသိုက္အဝန္းကို မၾကာမီေရာက္ေတာ့မယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္ က ေျပာပါတယ္။ တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္နဲ႔ ထုတ္လုပ္မႈအေျခခံေဒသကို မၾကာမီ ေတြ႔ျမင္ရေတာ့မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာပါ။ တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္ဆုိတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ လက္ေတြ႔လုပ္ရခက္တဲ့ ကိစၥပါ။ ကုန္ပစၥည္းေတြ၊ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားစုေတြနဲ႔ ဝန္ေဆာင္လုပ္ငန္းကို ျပည္တြင္းမွာ အသံုးျပဳသလို အာဆီယံတခြင္မွာ လြတ္လပ္စြာ သံုးႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ေသးတာကို ရည္မွန္းထားတာမုိ႔ စိတ္ကူးယဥ္ပန္းတိုင္လုိ႔ ေခၚႏုိင္ပါတယ္။
အာဆီယံ (၁၀) ႏုိင္ငံရဲ ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အေျခအေနကြာျခားခ်က္ကိုၾကည့္ၿပီး တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္ဟာ မျဖစ္ႏုိင္ေသးတာမုိ႔ ရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္သာ သေဘာထားသင့္တယ္လုိ႔ အာဆီယံ
စီးပြားေရးသုေတသနဌာနက မၾကာမီကထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ASEAN Rising စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္ ေပၚေပါက္ေရးကို စံျပရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္ သေဘာထားတာက ပိုၿပီး သဘာဝက်ပါတယ္။ မၾကာမီ အေကာင္အထည္ေပၚေတာ့မလိုလို မစားရဝခမန္း ေျပာတာမ်ဳိးဟာ ျပည္သူလူထုကို နားေယာင္ေစပါတယ္။ ၂၀၁၅ ႏွစ္ကုန္မွာ အာဆီယံအသိုက္အဝန္း အေကာင္အထည္ မေပၚႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာသူေတြထဲမွာ ADB အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္က ပညာရွင္ေတြလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ၂၀၂၅ ေလာက္ေရာက္မွ တစိတ္တပိုင္း အေကာင္အထည္ ေပၚႏုိင္တယ္လို႔ ADB ပညာရွင္တြက ခန္႔မွန္းပါတယ္။
ဒါေတာင္ အေကာက္အခြန္ကိစၥမွာသာ အေကာင္အထည္ေပၚဖို႔ အလားအလာ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ ကံေသကံမ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဥပမာ တႏိုင္ငံနဲ႔ တႏုိင္ငံ ရံုးလုပ္ထံုးလုပ္နည္း မတူပါဘူး။ ဆိုရွယ္လစ္ စနစ္က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ လာအို၊ ကေမာၻဒီးယား၊ ျမန္မာ နဲ႔ ဗိယက္နမ္မွာ လုပ္ရကိုင္ရခက္တဲ့ ႀကိဳးနီစနစ္ေတြ က်န္ေနပါေသးတယ္။ အခြန္အေကာက္နဲ႔ မဆုိင္တဲ့ အျခားကန္႔သတ္ခ်က္ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ ဥပမာ က်န္းမာေရးနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္မွာစိုးလုိ႔ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာဟာ အာဆီယံ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း ေပၚေပါက္ေရးကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစပါတယ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံတခုရဲ ႔ စည္းမ်ဥ္းကို မေက်နပ္ရင္ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းရပါတယ္။ သြင္းကုန္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအခ်င္းခ်င္း ေျဖရွင္းရတာ (၆၅) ႀကိမ္ ရွိပါၿပီ။
၂၀၁၅ ႏွစ္ကုန္မွာ အာဆီယံ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း အေကာင္အထည္ေပၚဖုိ႔ ကေမာၻဒီးယားဟာ အဆင့္သင့္ မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ အလုပ္သမားေရးဝန္ႀကီးဌာန အရာထမ္း Chuop Narath က မၾကာမီက ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ၂၀၁၂ မွာ ကေမာၻဒီးယားရဲ ႔ အသားတင္ထုတ္လုပ္မႈဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း (၁၄၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ လာအိုက သန္း (၉၀၀၀)၊ ျမန္မာက သန္း (၅၀၀၀၀) ေက်ာ္၊ ဗိယက္နမ္က တစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ထုိင္းရဲ ႔ အသားတင္ထုတ္လုပ္မႈက ျမန္မာထက္ (၇) ဆ ပိုမ်ားပါတယ္။ မေလးရွားက ျမန္မာထက္ (၆) ဆ ပိုမ်ားၿပီး၊ စကၤာပူက (၅) ဆ၊ အင္ဒိုနီးရွားက (၁၇) ဆ ပိုမ်ားၾကပါတယ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈေရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ကြာဟမႈေတြေရာ ႀကိီးမားပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနမွာ တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္ေပၚလာရင္ ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံက ရႈံးဖုိ႔မ်ားတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ျဖတ္သန္းရတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဟာ အာဆီယံ (၁၀) ႏိုင္ငံမွာ တူညီၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရံုးလုပ္ထံုး အဆင့္ (၃) ဆင့္သာလိုတဲ့ ႏုိင္ငံရွိသလို (၁၅) ဆင့္ေလာက္ လိုအပ္တဲ့ ႏုိင္ငံလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာျပည္မွာဆုိရင္ အစိုးရသေဘာတူညီခ်က္ရယူဖို႔ လုိအပ္တာေတြ အလြန္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္စာရင္းကိုၾကည့္ရင္ အာဆီယံ (၁၀) ႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ရတာ အခက္ဆံုးႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ နယ္ျခားျဖတ္ ကုန္သြယ္ေရးမွာ လာအိုက အခက္ဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားပစၥည္းေတြ ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္သြားရတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အာဆီယံ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရကိုင္ရ လြယ္ကူေအာင္ အာဆီယံႏိုင္ငံရဲ ႔ ေပၚလစီေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာဟာ သဘာဝအက်ဆံုးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။ ကုန္သြယ္ေရး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ အာဆီယံေကာ္မတီ (၄) ခု ဖြဲ႔ထားပါတယ္။ အာဆီယံ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္း ေအာင္ျမင္စြာ တည္ေဆာက္ဖုိ႔အတြက္ ပထမဦးဆံုး အာဆီယံလုပ္ငန္းရွင္ေတြ လုပ္ကိုင္ရလြယ္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ လုိပါတယ္။ အာဆီယံ ကုန္သြယ္ေရးမွာ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဗမာအစိုးရအဖုိ႔ကေတာ့ အာဆီယံ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္းဟာ စိတ္ကူးယဥ္ အိပ္မက္လို ျဖစ္ေနပံု ရပါတယ္။
VOA
0 comments:
Post a Comment