တကၠစီယာဥ္မ်ား ေပါမ်ားလာေသာ္လည္း အမ်ား ျပည္သူမ်ားမွာ စီးနင္းခမ်ား သက္သာျခင္း၊ လိုရာ ခရီးကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေရာက္ရွိျခင္းႏွင့္ စီနင္းခအတြက္ အျငင္းပြားရန္ မလိုျခင္း စသည့္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပင္လွ်င္ မရရွိေသးေၾကာင္း တကၠစီ စီးနင္းသူမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။
ကုမၸဏီမ်ားအဝင္
ကုမၸဏီႀကီးမ်ားက တကၠစီယာဥ္မ်ားကို အစီးေရ အမ်ားအျပား တင္သြင္းလာကာ ေန႔စဥ္ က်ပ္ ၁၃,၀၀၀ ေပးသြင္းသည့္ စနစ္ျဖင့္ အရစ္က်ေရာင္းျဖင့္ ခ်ေပးၾကၿပီး သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားကို တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ားက ေန႔စဥ္ေၾကး က်ပ္တစ္ေသာင္း ဝန္းက်င္ျဖင့္ ေမာ္ဒယ္လ္ျမင့္ ယာဥ္ငယ္မ်ားကို ေမာင္းႏွင္ခြင့္ ျပဳလာသည္။
သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္နယ္ အစိုးရ၏ ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ တကၠစီ အစီးေရ ၅၀ တင္သြင္း ႏိုင္ပါက တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ တည္ေထာင္ႏိုင္သည္။
အဆိုပါ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား၏ ယာဥ္မွတ္ပုံတင္ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ယာဥ္နံပါတ္ျပား အေရာင္ကို အနီျဖင့္သာ မွတ္ပုံတင္ကာ အငွားယာဥ္အျဖစ္သာ သုံးစြဲရန္၊ တူညီသည့္ ကိုယ္ထည္ ေဆးအေရာင္ ျဖစ္ရန္၊ မီတာ တပ္ဆင္ အသုံးျပဳရန္၊ အဆိုပါ တင္သြင္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ အမ်ားပိုင္ ကုမၸဏီ တည္ေထာင္ေရးကို ဦးေဆာင္ လုပ္ကိုင္ရန္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားျဖင့္ တကၠစီ ယာဥ္မ်ားကို အခြန္ႏႈန္း သက္သာစြာျဖင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္၍ တင္သြင္းခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။
ကုမၸဏီ ယာဥ္မ်ားတြင္ ယာဥ္ ပ်က္စီးပါက ယာဥ္ေမာင္းက ျပဳျပင္ရန္ မလိုအပ္ဘဲ ကုမၸဏီကသာ ျပဳျပင္သည္။
အစဥ္အဆက္ လုပ္ကိုင္လာေသာ ျပင္ပ တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ တကၠစီမ်ားတြင္မူ ျပင္ဆင္စရိတ္ က်ပ္တစ္ေသာင္းေအာက္ ဆိုပါက ယာဥ္ေမာင္းက ျပဳျပင္ရၿပီး ယင္း ပမာဏႏွင့္ အထက္ ဆိုပါက ပိုင္ရွင္က ျပင္ဆင္သည္။
သို႔ေသာ္ တကၠစီ ယာဥ္မ်ားတြင္ ေမာ္ဒယ္လ္အသစ္မ်ား ဝင္ေရာက္လာသည္ႏွင့္ အမွ် ယာဥ္ေမာင္း ရွားပါးလာမႈေၾကာင့္ ယင္းသို႔ေသာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ယာဥ္ပိုင္ရွင္မ်ားက ေလ်ာ့ေပးလာရသည္။
“ကားေကာင္းအုံနာေတြ၊ ကုမၸဏီေတြက ယာဥ္ေမာင္း အမွား မဟုတ္ရင္ ျပင္တာ ျပဳတာ ယာဥ္ေမာင္း မေပးရဘူး။ ျဖစ္ရင္ အုံနာကို ျပလိုက္ရင္ ရတယ္ေလ။ ေနာက္ၿပီး ကားသစ္ေတြဆိုေတာ့ ပ်က္စရာ လည္း မရွိဘူး” ဟု စမ္းေခ်ာင္းၿမဳိ႕နယ္မွ တကၠစီ ယာဥ္ေမာင္း ဦးျမေငြက ဆိုသည္။
ယာဥ္ေကာင္း ယာဥ္သစ္မ်ား တကၠစီ ေလာကတြင္ မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ယာဥ္အေဟာင္း တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ားကလည္း အသစ္ လဲႏိုင္ရန္ အားထုတ္လာရသည္။
ေငြထပ္မံ စိုက္ရမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တစ္ႏိုင္ တစ္ပိုင္ ပိုင္ရွင္ အခ်ဳိ႕အတြက္ ယာဥ္အသစ္ လဲလွယ္ရန္ အခက္ေတြ႕ေနသည့္အျပင္ ေန႔စဥ္ေၾကး ပိုမို ရရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း အဆိုပါ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက ေျပာဆိုသည္။
ကုမၸဏီမ်ား အဝင္တြင္ တစ္ႏိုင္ တစ္ပိုင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ အေလွ်ာ့ေပးလိုက္ရေသာ အျခား အခ်က္မ်ားလည္း ရွိသည္။
ပုံမွန္အားျဖင့္ ေမာင္းခ်ိန္ နံနက္ ၇ နာရီမွ ည ၇ နာရီအထိ ခြင့္ျပဳေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ ယာဥ္ပိုင္ရွင္မ်ားမွာ ည ၉ နာရီအထိ ေမာင္းခ်ိန္ ေပးလာရသည္။
သို႔ေသာ္ ေန႔စဥ္ေၾကးကိုမူ မည္သူမွ် မေလွ်ာ့။
ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ အသစ္မ်ား၏ ေန႔စဥ္ေၾကးမွာ အနည္းဆုံး က်ပ္ ၈၅၀၀ မွ အမ်ားဆုံး က်ပ္ ၁၂,၀၀၀ အထိ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။
“ျပင္ဆင္စရိတ္ေပးရ၊ မေပးရတာထက္ ကားေကာင္းမွလည္း ငွားခ်င္ၾကတာ အုံနာေၾကးက်ေတာ့ လည္း သိပ္မကြာဘူး ကားေကာင္းေတာ့ လူလဲ သက္သာတယ္ေလ” ဟု တကၠစီ ယာဥ္ေမာင္း တစ္ဦးက ဆိုသည္။
တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ား ဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳျခင္းေၾကာင့္ တကၠစီယာဥ္မ်ား အရည္ေသြး ေကာင္းမြန္ လာေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ တကၠစီ ေျပးဆြဲျခင္း မရွိဘဲ အရစ္က်ျဖင့္ ျပန္လည္ ေရာင္းခ်သည့္ ကုမၸဏီမ်ားသာ မ်ားျပားေၾကာင္း လက္ရွိ ေျပးဆြဲလ်က္ ရွိသည့္ တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ တစ္ခုမွ အႀကီးတန္း အရာရွိ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား အတုိးမည္မွ်ပင္ အခက္အခဲ ရွိေနေသာ္လည္း တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ား အတြက္ ၿပဳိင္ဆိုင္မႈ ဆက္လက္ ျမင့္မားလာဦးမည္ ျဖစ္သည္။
တကၠစီ ကုမၸဏီမ်ားကလည္း ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား တိုးျမင့္လာရန္ ရွိသည့္အျပင္ ဖုန္းဆက္ ေခၚဆို၍ ငွားႏိုင္သည့္စနစ္ စတင္ႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္လ်က္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
“On Call စနစ္ စဖို႔က ဆက္သြယ္ေရး စက္ေတြ တပ္ရမွာဆိုေတာ့ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရဖို႔ တင္ထားပါတယ္” ဟု ေရာင္နီဦး တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္ဝင္းက ေျပာၾကားသည္။
On Call စနစ္မွာ ခရီးသည္ ရရွိသည့္အေပၚ မူတည္၍ On Call စနစ္ တည္ေထာင္ထားသည့္ ကုမၸဏီကို သင့္တင့္သည့္ ေကာ္မရွင္ခသာ ေပးေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။
On Call စနစ္ျဖင့္ တကၠစီ ငွားရမ္းပါက ငွားရမ္းသူကလည္း ေစ်းအနည္းငယ္ ပိုမိုေပးရသည့္ စနစ္တစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ား သာမက ကိုယ္ပိုင္ တကၠစီ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားပင္ ပါဝင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားႏွင့္ ပိုင္ရွင္မ်ား၏ အခက္အခဲ အခ်ဳိ႕ ေလ်ာ့က်လာႏိုင္ေၾကာင္း တကၠစီ ဝန္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီမ်ားက ဆိုသည္။
အဆိုပါစနစ္ စတင္ရန္မွာ ယာဥ္အစီးေရ ၁၀၀၀ နီးပါး လိုအပ္ျခင္း မီတာစနစ္ အသုံးျပဳလွ်င္ ခရီးသည္ ႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္ ႏွစ္ဖက္ မွ်တသည့္ အက်ဳိး ရွိ မရွိ ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီး လက္ရွိတြင္ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၌ ခုံးေက်ာ္ တံတားမ်ား ေဆာက္လုပ္လ်က္ ရွိသည့္အတြက္ လိုအပ္သည့္ ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
လတ္တေလာတြင္ တကၠစီ ကုမၸဏီမ်ားက ဝန္ေဆာင္မႈ အသစ္မ်ား ေပးႏိုင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းၾကေသာ္လည္း စီးနင္းသူတို႔ကမူ လိုရာခရီး အလ်င္အျမန္ မေရာက္ရွိေရးႏွင့္ ေစ်းႏႈန္း သက္သာေရးကိုသာ အဓိက ထားၾကကာ အဆိုပါ တကၠစီမ်ား၏ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ၾကည့္၍ ေ႐ြးခ်ယ္ စီးနင္းသူ နည္းေၾကာင္း ျပင္ပ တကၠစီ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားႏွင့္ တကၠစီ ကုမၸဏီ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားက တညီညြတ္တည္း ေျပာၾကား သည္။
“အဲကြန္း ဖြင့္ေမာင္းတာေလာက္နဲ႔ေတာ့ ကား ေ႐ြးမေနေတာ့ဘူး။ ကားက အစုတ္ႀကီး မဟုတ္ရင္ ၿပီးတာပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားမွာက တကၠစီက ေစ်းလည္း ႀကီးသလို တကယ္လည္း ျမန္တယ္” ဟု စင္ကာပူ တြင္ သြားေရာက္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ဖူးသူ မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ ၿမဳိ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သည့္ ဦးေက်ာ္စိုးသန္႔က ေျပာၾကားသည္။
တစ္ႏိုင္ တစ္ပိုင္ တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ားမွာ ကုမၸဏီ တကၠစီမ်ား၏ လက္ရွိ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားေၾကာင့္ အခက္အခဲ မျဖစ္ေသာ္လည္း တကၠစီယာဥ္မ်ား မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ ဝင္ေငြ နည္းပါးလာျခင္း၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေမာင္း ရွားပါးျခင္း၊ စက္သုံးဆီျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ရသည့္အတြက္ စရိတ္ မ်ားျပားျခင္း တို႔ကသာ အဓိက အခက္အခဲအျဖစ္ ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ားက တညီတညြတ္တည္း ေျပာၾကားသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲမ်ား က်င္းပခ်ိန္တြင္ တကၠစီမ်ား ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေစရန္ ႏိုင္ငံေတာ္က တကၠစီ ယာဥ္မ်ားအတြက္ ျပည္ပမွ တင္သြင္းသည့္အခါ က်သင့္သည့္ အခြန္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ ယာဥ္ မွတ္ပုံတင္သည့္ အခြန္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အဆိုပါ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား ေစ်းႏႈန္း သက္သာစြာ ေျပးဆြဲႏိုင္ရန္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ အလုံအေလာက္ မေပးႏုိင္သည့္အတြက္ အမ်ားျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ နည္းပါးလ်က္ ရွိေၾကာင္း တကၠစီ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူ မ်ားက ေဝဖန္လ်က္ ရွိသည္။
လက္ရွိတြင္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႕သုံး တကၠစီမ်ားမွာ ဓာတ္ဆီသံုး ယာဥ္မ်ားႏွင့္စာလွ်င္ ေန႔စဥ္ေၾကး မ်ားျပားသည့္အတြက္ စီးနင္းသူတို႔ကို ေစ်းႏႈန္း ေလွ်ာ့ယူ၍ ေျပးဆြဲျခင္း မျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ အမ်ား ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိး ထိေရာက္မႈ မရွိေၾကာင္း တကၠစီ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားက မွတ္ခ်က္ျပဳ ၾကသည္။
ေလာင္စာဆီေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္ ျမင့္မားမႈ မရွိေစရန္ ဆီစား သက္သာသည့္ အင္ဂ်င္ပါဝါ ၆၆၀ ဝန္းက်င္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေလးမ်ားကို ဝယ္ယူကာ တကၠစီ ျပဳလုပ္ ေျပးဆြဲျခင္းျဖင့္ ေလာင္စာဆီ ေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္ ျမင့္မားသည့္ အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းမႈမ်ား ရွိသည္။
“တကယ္ေတာ့ တကၠစီဆိုတာ ဒီလို ကားေလးေတြ (အင္ဂ်င္ပါဝါ ၆၆၀ ကားေလးမ်ား) နဲ႔ မဆြဲသင့္ဘူး။ လူေရာ ပစၥည္းေရာ မ်ားမ်ားတင္ရင္ မေကာင္ဘူး။ ၾကာရင္ ကားနာတယ္။ ဒါက အေျဖမွန္ေတာ့ မဟုတ္ေပမဲ့ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ ဒီလိုပဲ အဆင္ေျပသလို ၾကည့္ဆြဲေနၾကတာပါ” ဟု စမ္းေခ်ာင္းၿမဳိ႕နယ္ရွိ နာမည္ႀကီး အဆင့္ျမင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ျပဳျပင္ေရး အလုပ္႐ုံမွ စက္ျပင္ဆရာ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
တကၠစီ ယာဥ္ပိုင္ရွင္ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားက ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ဝန္ထမ္းမ်ား၊ ပြဲစား အခ်ဳိ႕ကို လေပး အပို႔ အႀကဳိ လုပ္ျခင္းမ်ားျဖင့္ ဝင္ေငြ ရရွိရန္ နည္းမ်ဳိးစုံ၊ ပုံစံမ်ဳိးစုံျဖင့္ ခရီးသည္ ရရွိရန္ ႀကဳိးပမ္းလာၾကရ သည္။
ထူးမျခားနား
တကၠစီယာဥ္မ်ား ေပါမ်ားလာေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူမ်ားမွာ စီးနင္းခမ်ား သက္သာျခင္း၊ လိုရာခရီး ကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေရာက္ရွိျခင္းႏွင့္ စီနင္းခအတြက္ အျငင္းပြားရန္ မလိုျခင္း စသည့္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပင္လွ်င္ မရရွိေသးေၾကာင္း တကၠစီစီးနင္းသူမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္။
တကၠစီယာဥ္မ်ား အခြန္သက္သာစြာ တင္သြင္းခြင့္ ရလာေသာ္လည္း တကၠစီးနင္းသည့္ အမ်ားျပည္သူ၊ တကၠစီ ကုမၸဏီမ်ား၊ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ တကၠစီ ပိုင္ရွင္မ်ားအတြက္ သင့္တင့္သည့္ အက်ဳိးအျမတ္ ရရွိမႈမွာ နည္းပါးလ်က္ရွိေၾကာင္း တကၠစီ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
On Call စနစ္ကဲ့သို႔ အမ်ားပါဝင္ႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ အသုံးျပဳလ်က္ရွိသည့္ တကၠစီ ေျပးဆြဲေရး စနစ္မ်ား ေပၚထြက္လာျခင္း၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ လုံေလာက္စြာ ရရွိျခင္းႏွင့္ ယာဥ္ေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေလ်ာ့က်သြားမွသာလွ်င္ တကၠစီလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားအတြက္ ထြက္ေပါက္ ရေပေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ အသိုင္းအဝိုင္းက သုံးသပ္ထားၾကသည္။
ယခုအခ်ိန္ထိေတာ့ ကုမၸဏီလည္း ထူးမျခားနား၊ ကုမၸဏီမ်ား၏ အားကို လိုက္မႏိုင္ေသာ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ ယာဥ္ပိုင္ရွင္မ်ားလည္း ရပ္ထားမရ၊ စားသုံးသူမ်ားအတြက္လည္း ယာဥ္မ်ား ေကာင္းလာသည္က လြဲ၍ ဇာတ္လမ္းေဟာင္းအတိုင္း ျဖစ္ေနေသးသည္။
“ကားသြင္းဖို႔ပဲ အားေပးေနရင္ မထူးဘူးဗ်။ ကုမၸဏီေတြက ေငြရွိလို႔ အ႐ႈံးဒဏ္ ခံႏိုင္ေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က်ေတာ့ ကားရပ္ထားရင္လည္း ေငြက မဝင္။ ကားေစ်းက က်၊ ေမာင္းျပန္ေတာ့လည္း အုံနာေၾကးက သိပ္မကိုက္ဘူး။ အရင္း ေက်ဖို႔ သုံးႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ေစာင့္ရမွာ” ဟု သာေကတ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ တကၠစီ ကားငါးစီး ပိုင္ရွင္ အမ်ဳိးသား တစ္ဦးက ဆိုေလသည္။
0 comments:
Post a Comment