တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ က်င္က်င္ဟု ေခၚသည့္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုးဟိုတယ္ အုပ္စုရွိရာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း တြင္ ၾကယ္ငါးပြင့္အဆင့္ရွိဟိုတယ္ မ်ား၊ ေခြၽတာေရးမိုတယ္လ္မ်ားႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းတစ္ခုတို႔ကို ပိုင္ ဆိုင္သည္။ ၄င္းသည္ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး ရွန္ဟိုင္း အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္၌ ျဖစ္ သည္။ကုမၸဏီေအာက္ရွိ အေကာင္း ဆံုးဟိုတယ္မ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာအတြင္း ကမၻာ့ ေခါင္းေဆာင္ေပါင္းရာခ်ီ၍ လက္ခံ ခဲ့ရသည္။ ၄င္းတို႔ထဲတြင္ အေမရိ ကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔၄င္းတို႔၏သမိုင္း ဝင္ျပန္လည္ေပါင္းစည္းမႈ ျပဳလုပ္ သည့္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္၌ ၾ<ြကေရာက္ ခဲ့ေသာ အေမရိကန္သမၼတရစ္ခ်တ္ နစ္ဆင္လည္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ မၾကာေသးမီ ႏွစ္မ်ားအတြင္းက ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ၄င္းဟိုတယ္တြင္ မတည္းေတာ့ဘဲ ဟိုတယ္ အသစ္မ်ားကိုသြားေရာက္ တည္းလာၾကသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကုမၸဏီမ်ားအေၾကာင္း စဥ္းစား ၾကည့္သည့္အခါ ၄င္းတို႔ထဲတြင္ ဘဏ္ႀကီးမ်ား၊ ေရနံကုမၸဏီႀကီး မ်ားသာပါဝင္သည္ဟု ယူဆၾက သည္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ တြင္ ၁၅၅,ဝဝဝခန္႔ရွိသည့္လုပ္ငန္း အမ်ားစုကိုဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ေဒသႏၲရ အစိုးရမ်ားကပိုင္ဆိုင္ၾကသည္။ ထို လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြား ေရးဦးစားေပးအစီအစဥ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံ ေရးဦးစားေပးအစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေပ။ ၄င္းတို႔သည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အ႐ႈံးျပေနၿပီး ပုဂၢလိကက႑မ်ားမွ ၿပိဳင္ဖက္မ်ား ႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ရသည့္အခါ၌လည္း႐ႈံး နိမ့္ၾကရသည္။ ထိုအေျခအေနကို ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ တ႐ုတ္အစိုးရက ႀကိဳးစားေနသည္။ ဤႀကိဳးစားမႈ သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေတာ္ အရင္းရွင္စနစ္ကို (၁ဝ)စုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းမႈ၌ အႀကီးမားဆံုး ႀကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္ဖြယ္ရာျဖစ္သည္။ က်င္က်င္ႏွင့္အလားတူဒါဇင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ကုမၸဏီမ်ားကိုဘဝ ေျပာင္းရန္ ႀကိဳးစားေနသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးအဓိက ျပႆနာႏွစ္ခုရွိသည္။ပထမတစ္ခု မွာတ႐ုတ္အစိုးရ၏ မဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္ က႑မ်ားျဖစ္ေသာ ေလ ေၾကာင္းသြားလာေရး၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးတို႔ကဲ့သုိ႔ေသာ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္က႑မ်ားအေပၚတြင္ ခ်မွတ္ေသာအစိုးရ၏ ညႊန္ၾကား ခ်က္မ်ဳိးႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္းမရွိေပ။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီကအလြန္တရာ ႐ႈပ္ေထြးေသာ စီးပြားေရးအေဆာက္ အအုံကို ထိန္း ခ်ဴပ္ရန္အတြက္ လႊမ္းမိုးရန္လိုအပ္ သည္ဟု ယံုၾကည္ေသာ လုပ္ငန္း မ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္းႏိုင္ငံ ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းထက္ဝက္ခန္႔ ကသာအသာ စီးရေနၾကသည္။ ကုမၸဏီေပါင္း ၈ဝဝဝဝခန္႔သည္ သာမန္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ ၾကသည္။ ဟိုတယ္မ်ား၊ အိမ္ရာ ေျမယာလုပ္ငန္းမ်ား၊ စားေသာက္ ဆိုင္မ်ား၊ စတိုးဆိုင္ႀကီးမ်ားကို လည္ပတ္ေနၾကသည္။ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမ်ားထက္ ထိုလုပ္ငန္းမ်ား ႀကီးက်ယ္လာျခင္းမွာလည္း ရွင္း သည္။၄င္းတို႔သည္ႏိုင္ငံေတာ္ဘဏ္ မ်ားမွ အတိုးႏႈန္းသက္သက္သာ သာႏွင့္ရယူႏိုင္ၾကသည္။ ေဒသႏၲရ အစိုးရမ်ားက ေျမယာမ်ားကိုဦးစား ေပး၍ ေရာင္းခ်ၾကၿပီး စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းမွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ လည္းရၾကသည္။
ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ထိုသို႔ ေသာ အားသာခ်က္မ်ားရွိေသာ္ လည္း ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အက်ဳိးအျမတ္မရွိၾကေပ။ ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားကအ႐ႈံးျပၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ယခုအခါ၌ ႏိုင္ငံ ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုပထမ အဆင့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ ျပဳလုပ္ လ်က္ရွိသည္။ အေျခအေနအဆိုး ဆံုးလုပ္ငန္းမ်ားကိုထုတ္ေဖာ္ျခင္း၊ လုပ္သားမ်ားကုေဋခ်ီ၍ ထုတ္ပယ္ ျခင္း၊ပုဂၢလိကနီးပါး ေဆာင္ရြက္ေန ေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကို စေတာ့ ရွယ္ယာေစ်းကြက္တြင္ စာရင္းဝင္ ေရာက္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားလည္း ရရွိခဲ့သည္။
ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားအေပၚ၌ရရွိေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ား၏အက်ဳိး အျမတ္သည္ ၁၉၉၈ခုႏွစ္တြင္ လံုးဝမရွိဘဲေနသည့္အဆင့္မွတစ္ႏွစ္ ခန္႔အၾကာတြင္ (၇)ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ တက္ခဲ့ေသာ္လည္းပုဂၢလိကက႑၏ အေျခအေနကိုမမီေသးေပ။ လြန္ခဲ့ သည့္ ငါးႏွစ္အတြင္းႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ ငန္းမ်ား၏ အက်ဳိးအျမတ္ေလ်ာ့ပါး လာခဲ့သည္။ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ား ကအင္အား ေကာင္းလာၾကသည္။ ယခုအခါ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားရရွိ ေသာအက်ဳိးအျမတ္သည္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမ်ား၏ ထက္ဝက္ခန္႔သာ ရရွိေသးသည္။ စြမ္းရည္နိမ့္ ႏိုင္ငံ ပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံကိုဆြဲ ႏွစ္ေနရာေရာက္သည္။ ထိုေၾကာင့္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားအေျခအေနမွန္ ျပန္ေရာက္ေရးသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ လာမည့္ (၁ဝ)စုႏွစ္မ်ား တြင္ အေရးအႀကီးဆံုးေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ဖြယ္ရာရွိသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားကသံုးသပ္ၾကသည္။
သို႔ေသာ္လည္းမၾကာေသးမီထိ ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕ကသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားကို အမွန္ တကယ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ သည့္ စြမ္းရည္ႏွင့္ဆႏၵရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ ဗဟိုအစိုးရ ေအာက္တြင္ရွိသည့္ ပက္ထ႐ုိခ်ဳိင္း နားကဲ့သို႔ေသာအႀကီးဆံုး ေရနံထုတ္ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ၄င္းတို႔အခြင့္ထူး ထိခိုက္ မည့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ကိုတြန္းလွန္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္ဟု ယံု ၾကည္ၾကသည္။ ေဒသႏၲရ အဆင့္ မ်ား၌ ေဒသခံအရာရွိမ်ားသည္ အစိုးရပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ၾသဇာ အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေငြေၾကး အရေသာ္လည္းေကာင္း ဆက္ႏြယ္ မႈမ်ားရွိေနၾကသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ အတိုးႏႈန္းမ်ားကို လြတ္ လပ္ခြင့္ျပဳျခင္း၊ စြမ္းအင္ေစ်းႏႈန္း မ်ားကို ေျဖေလ်ာ့ေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားကိုထိထိေရာက္ ေရာက္လည္ပတ္ရန္သြယ္ဝိုက္ေသာ နည္းျဖင့္ ဖိအားေပးလ်က္ရွိသည္။သို႔ေသာ္လည္း ၁၉၉ဝ ျပည့္လြန္ ႏွစ္မ်ားကကဲ့သို႔ တိုက္႐ုိက္ထိပါး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည့္ အလားအလာနည္းသည္။
ယခင္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ရာ၌ႏုိင္ငံပိုင္စီးပြား ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကိုဦးတည္ေဆာင္ ရြက္မည္ဟုဆိုၾကေသာ္လည္း မည့္ သည့္ အတိုင္းအတာထိ တ႐ုတ္ သမၼတက ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည္ကို သံသယရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံပိုင္ ဥစၥာမ်ားႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးေကာ္မရွင္ဟူသည့္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံ၏ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံေတာ္ ပိုင္လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သည့္ လုပ္ငန္းအေနျဖင့္ ယခုႏွစ္တြင္ လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္ရာ၌ေႏွးေကြး လ်က္ပင္ရွိေနေသးသည္။ သို႔ေသာ္ လည္းလြန္ခဲ့သည့္ လမ်ားကေပၚ ေပါက္ခဲ့သည့္ ေၾကညာခ်က္မ်ား ကိုၾကည့္လွ်င္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ျပန္လည္ေဆာင္ ရြက္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။လုပ္ငန္း တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုေဆာင္ရြက္ပံုျခင္း မတူၾကေပ။အာရွ၏အႀကီးဆံုးလုပ္ ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာဆိုင္ႏိုပတ္သည္ ၄င္း၏ပိုင္ဆိုင္မႈမွ (၁၆) ဘီလီယံ ေဝစုကို ပုဂၢလိကရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္ သူမ်ားသို႔ ထုတ္ေရာင္းခဲ့သည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ အျခားအႀကီးဆံုး လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ စီအိုင္တီ အိုင္အုပ္စုကလည္း ေဟာင္ေကာင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ ၄င္း၏ ေဒၚလာ (၃၈) ဘီလီယံဖိုးေရာင္းခ် ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္း မ်ား ႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဴပ္ ေရးေကာ္မရွင္က ကုမၸဏီ(၆)ခု၌ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ား သည္ ပုဂၢလိကအစုရွယ္ယာကို ပို မိုပိုင္ဆိုင္ခြင့္ျပဳကာ ဒါ႐ုိက္တာမ်ား ကိုပို၍ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးမည္ျဖစ္ သည္။ သတင္းမ်ားတြင္ေဖာ္ျပမႈ နည္းေသာ္လည္း ေဒသႏၲရအစိုးရ မ်ားကလည္း၄င္းတို႔၏ ကုမၸဏီ မ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အက်ဳိး ျဖစ္ေပၚေစသည့္လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ ေပၚေစရန္ႀကိဳးစားလ်က္ရွိသည္။
ေဒသႏၲရလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ဗဟို အစိုးရလက္ေအာက္ရွိ လုပ္ငန္းမ်ား ထက္ပို၍ အေျခအေနဆိုးရြားေန ေသးသျဖင့္ တိုးတက္မႈရွိရန္ေဆာင္ ရြက္စရာမ်ားစြာရွိေနေသးသည္။ ၄င္းတို႔သည္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ နယ္ပယ္မ်ား၌ ရွိေနျခင္းမဟုတ္ သျဖင့္ ပုဂၢလိကရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား အတြက္ ျမႇဳပ္ႏွံရန္အခြင့္အလမ္းပို မ်ားသည္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္မည့္ အလားအလာရွိ သည္။ ကြမ္က်ဳိးျပည္နယ္၌က်င္းပ ခဲ့ေသာအစည္းအေဝးတစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္း(၅ဝ) တို႔ ၌ အစုရွယ္ယာမ်ားထည့္ဝင္ၾက ရန္ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ ရွန္ဟိုင္းသည္ ေရွ႕ဆံုး၌ရွိေနၿပီး ဇြန္လက ေအာ္ ဒယ္အုပ္စု လုပ္ငန္းခြဲတစ္ခု၏ (၁၂) ရာခိုင္ႏႈန္းကိုပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈလုပ္ငန္းတစ္ခုအား ေရာင္းခ် ခဲ့သည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ ပို၍ ေကာင္းမြန္ေသာ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားေပၚ ေပါက္လာၿပီးအမႈေဆာင္အရာရွိမ်ား အတြက္ ရွယ္ယာျဖင့္မက္လံုးေပး သည့္စနစ္ကိုလည္း စတင္အသံုးျပဳ လ်က္ရွိသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားက႐ႈျမင္ရာ၌ ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားမ်ား အျမစ္တြယ္လ်က္ရွိေန သည္ဟု႐ႈျမင္ထားၾကသည္။ ႏိုင္ငံ ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကိုယ္ တိုင္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကိုလက္ ခံရန္ခဲယဥ္းသည္။ ၄င္းတို႔သည္ လည္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမည့္အလား အလာရွိေနသည္။ ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္း ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေသာ ပက္ထ႐ုိခ်ဳိင္း နားမွ အရာရွိတစ္ရာေက်ာ္သည္ ယခုအခါ၌ အက်င့္ပ်က္မႈႏွင့္ပတ္ သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းခံေနရ သည္။ ထိုအျပင္ ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္း ႀကီးမ်ား၏ အႀကီးအကဲႀကီးမ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ လစာထိန္းခ်ဳပ္မႈ ျပဳရန္ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကိုလည္း ျပဳ လုပ္ခဲ့သျဖင့္ အရာရွိမ်ားအားလံုး အတြက္ သတိေပးလိုက္သလိုျဖစ္ ေနသည္။
ပုဂၢလိကပိုင္ျပဳလုပ္ရာ၌ ပို၍ ရဲရဲတင္းတင္းျပဳလုပ္လွ်င္ပိုေကာင္း မည္ျဖစ္ေသာ္လည္းႏိုင္ငံေရးလက္ ေတြ႔အေျခအေနက အစိုးရအေနျဖင့္ ဘဏ္မ်ား၊ ရထားမ်ားစသည္တို႔ ကိုဆက္လက္၍ ထိန္းခ်ဳပ္လိုပံုရ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း လုပ္စရာ လုပ္ငန္းမ်ားစြာ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ အစိုးရ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈလံုးဝမရွိဟုဆို သည့္ဓာတ္ဆီဆိုင္မ်ား၊ ဟိုတယ္ မ်ားရွိအစုရွယ္ယာကို ထုတ္ေရာင္း ကာ စတင္သင့့္သည္ဟု အၾကံျပဳ ၾကသည္။
Econmists.com
0 comments:
Post a Comment