" ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္ လူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိး ျပန္လည္စိစစ္ေရး "

၂၄.၂.၂၀၁၄၊ တနလၤာေန႔

၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အဂၤလိပ္လက္ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္အစိုးရက ျမန္မာႏုိင္ငံကို အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ျပည္နယ္တစ္ခု အျဖစ္ သတ္မွတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ကို အားလံုးသိရွိၾကၿပီးျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ မတိုင္မီ ျမန္မာဘုရင္မ်ား လက္ထက္က ၿမိဳ႕ရြာ အလုိက္စစ္တမ္းမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ႏုိင္ ငံလံုးအတုိင္းအတာအရ သန္း ေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမႈမရွိခဲ့ေပ။


ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးဆံုး႐ႈံး ရန္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ (၃)ႀကိမ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ရသည္။ ပထမျမန္မာ-အဂၤလိပ္ စစ္ပြဲအတြင္း ျမန္မာစစ္႐ႈံးၿပီးေနာက္ ရခိုင္ႏွင့္တနသၤာရီကို အဂၤလိပ္လက္သို႔ ေပးအပ္ခဲ့ရသည္။ ဒုတိယျမန္မာ-အဂၤ လိပ္စစ္ပြဲ႐ႈံးၿပီးခ်ိန္၌ ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ ကို အဂၤလိပ္တို႔ရရွိသြားသည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ၁၈၇၂ ႏွစ္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ယူရာတြင္ ေအာက္ျမန္ မာႏုိင္ငံလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ထပ္မံေကာက္ယူေသာ သန္း ေခါင္စာရင္းတြင္လည္း ေအာက္ျမန္မာ ႏုိင္ငံပါဝင္ခဲ့သည္။

၁၉၂၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္း တြင္မူ ထုိကာလက လမ္းပန္းဆက္သြယ္ ေရး အခက္အခဲေၾကာင့္ သြားေရာက္ရန္ ခက္ခဲသည့္ ပူတာအိုႏွင့္ခ်င္းတြင္းအ ထက္ပိုင္းေဒသ၊ ဝေဒသတို႔မွလြဲ၍ ျမန္ မာတစ္ႏုိင္ငံလံုး အိႏၵိယသန္းေခါင္စာ ရင္းထဲတြင္ ျပည္နယ္တစ္ခုအေနျဖင့္ ပါလာေပသည္။ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္တြင္ သန္းေခါင္စာ ရင္းေကာက္ျခင္းႏွင့္ တြဲလ်က္အိႏၵိယ တိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားမ်ားကိုပါ တစ္ၿပိဳင္တည္း စူးစမ္းေလ့လာရန္ ၿဗိတိ သွ်အစိုးရက ျပင္ဆင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အိႏၵိယ၏ျပည္နယ္ တစ္ခုျဖစ္ေ သာ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုလည္း ဘာသာစကားစူး စမ္းေလ့လာေရးတြဲလုပ္ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္မျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အဂၤလိပ္အုပ္ ခ်ဳပ္သူမ်ားအား ေမးျမန္း၏။

ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ၿဗိတိသွ်အစိုးရအ ဖြဲ႕က ျမန္မာတုိင္းရင္းသားဘာသာစကား မ်ားကို စူးစမ္းေလ့လာရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးေၾကာင္း ျပန္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၁၁ သန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ယူၿပီး ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ေျပာ ဆုိေနသည့္ ဘာသာစကား ၆၅ မ်ဳိး ေတြ႕ရသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ဘာသာစကားမ်ားကို စူးစမ္း ေလ့လာရန္ ခြင့္ျပဳလုိက္ သည္။ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ ေရွ႕ေျပးေလ့လာစစ္ တမ္းေကာက္ယူရာ၌ ဘာသာစကား ၁၇၇ မ်ဳိးေတြ႕ရွိသည့္နည္းတူ တိဗက္ အုပ္စု၊ ေျမာက္အာသံအုပ္စု၊ နာဂအုပ္ စုႏွင့္ တ႐ုတ္ အုပ္စုဟူ၍ ဘာသာစကား အုပ္စုအသစ္ ၄ မ်ဳိးကိုလည္း ထပ္မံေတြ႕ရွိလာသည္။

၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္အိႏၵိယဘာသာစကားမ်ား စူးစမ္းေတြ႕ရွိခ်က္ ထြက္ေပၚ လာခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ဘာ သာစကားမ်ားအေၾကာင္း ပါမလာေသး ေပ။ အ ဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဘာသာစကားစူးစမ္းေလ့လာေရးသည္ ယခုေရ တြင္းတူး၊ ယခုေရၾကည္ေသာက္ရသည့္ လုပ္ငန္းမဟုတ္႐ံုသာမက အခက္အခဲ မ်ားစြာရွိသည့္ လုပ္ငန္းျဖစ္ေနျခင္းပင္။ ၁၉၃ဝ ျပည့္ႏွစ္ အိႏၵိယသန္းေခါင္ စာရင္းတြင္ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ျမန္ မာဘာသာစကားပါဝင္လာသည္။ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ အိႏၵိယသန္းေခါင္စာရင္း အခန္း ၁ဝ တြင္ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ဘာသာစကားမ်ားအေၾကာင္း က်ယ္ျပန္႔ စြာေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထုိစဥ္က ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ ေျပာဆုိေနၾကသည့္ဘာသာစကား မ်ားအျဖစ္ ဗမာ၊ လုိလုိမုဆုိး၊ ကုကီခ်င္း၊ နာဂ၊ ကခ်င္၊ သက္၊ မစ္ရွမီ၊ ၿမိဳ၊ တုိင္၊ မေလး၊ မြန္၊ ပေလာင္၊ ကရင္၊ မင္ဟု အုပ္စု ၁၅ စုခြဲျခားျပထားသည္။

ဗမာဘာသာစကား အစုထဲတြင္ ရခိုင္၊ ထားဝယ္၊ ေယာစသျဖင့္ ၁၆ မ်ဳိး ျပသထား၏။ ၁၉၃၁ အိႏၵိယသန္းေခါင္ စာရင္း၊ ျမန္မာဘာသာစကားအခန္းတြင္ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယဘာသာစကားမ်ား အပါ အဝင္ ဘာသာစကား ၁၃၅မ်ဳိးရွိေၾကာင္း ၁၉၁၁၊ ၁၉၂၁၊ ၁၉၃၁ ႏွစ္အလိုက္ ကိန္းဂဏန္းဇယားမ်ားျဖင့္ ျပသထား သည္။ေဖာ္ျပပါႏွစ္မ်ား တြင္ ဘာသာ စကားအလုိက္ ေျပာဆုိသံုးစြဲသူအတုိး အေလ်ာ့စာရင္းကိုလည္း ျပထားၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ‘က’တြင္ ျမန္မာဘာသာ စကားေျမပံုကို ျပ သထား သည္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေျမပံုေပၚ တြင္ ေဒသအလုိက္ေျပာ ဆိုသံုးစြဲေနေသာ ဘာသာစကားမ်ားကို ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

၁၉၃၁ ခုႏွစ္ အိႏၵိယသန္းေခါင္ စာရင္းပါ ျမန္မာဘာသာစကားေျမပံု ေပၚထြက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ယေန႔ ထိတုိင္ ျမန္မာဘာသာစကားေျမပံုေပၚ ထြက္လာျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ ထုိ႔အျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း လက္ထက္က (ဦးေနဝင္းအစိုးရလက္ ထက္)ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ကထုတ္ေဝေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္စာအုပ္မ်ားတြင္္ ေဖာ္ျပပါ ဘာသာစကား ၁၃၅ မ်ဳိးကို တုိင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ဳိးအျဖစ္ ေဖာ္ျပ ၿပီး ဘာသာစကားႏွင့္ လူမ်ဳိး ကို ေရာ ေထြးမွား ယြင္းေျပာဆိုေရးသားခဲ့သည္။

ျမန္မာအမ်ားစုက ယေန႔ထိတိုင္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးရိွသည္ဟု မွားယြင္းေျပာဆုိေရး သားေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အာဏာသိမ္းခဲ့ခ်ိန္မွ ယေန႔ထိတုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအ ေရးကို ေျပာဆုိေနၾကရဆဲ။ ေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္းေနၾကရဆဲျဖစ္ပါသည္။၂ဝ၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ ရန္ အခိ်န္တစ္လမွ်သာ လုိပါေတာ့သည္။ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားတခ်ဳိ႕ လည္း တိမ္ေကာေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီ။ ယေန႔အထိ ပညာေရးစနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးကို ေျပာဆုိဆဲသာျဖစ္ၿပီး တုိင္း ရင္းသား ဘာသာစကားမ်ားအေရး၊ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားမ်ား သင္ ၾကားေရးတို႔လည္း ပါဝင္ေပသည္။

ဦးေနဝင္းလက္ထက္ကပင္ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကား ၁၃၅ မ်ဳိးကို တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးဟု ေရာခ် မွားယြင္းထားျခင္းအေပၚ ယခုေကာက္ ယူေတာ့မည့္ ၂ဝ၁၄ သန္းေခါင္စာရင္း က တစ္ခုသာျပင္ဆင္ႏုိင္ေျခရွိပါသည္။ ယင္းကားလူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးမရွိဘဲ တုိင္း ရင္းသားလူမ်ဳိး မည္မွ်ရိွသည္ကို တိက် စြာေကာက္ယူေဖာ္ျပ ရန္ ျဖစ္ပါ သည္။ ၂ဝ၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းႏွင့္အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိေျပာဆိုေနေသာ ဘာသာစကားမ်ားကို ေကာက္ယူရန္ ကားမျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ေပ။ လက္ရွိအစိုးရ ၏ သန္းေခါင္ စာရင္းေကာက္ယူေရးတြင္ ဘာသာစကားစာရင္းေကာက္ယူရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈ ဘာမွ်မေတြ႕ရေပ။

တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မည္မွ်ရွိ ေၾကာင္းကိုမူ ယခုေကာက္ယူမည့္သန္း ေခါင္းစာရင္းတြင္ ပူးတြဲလုပ္ကိုင္၍ ရပါသည္။ ဥပမာ-ကုကီး၊ မီဇိုစသျဖင့္ အ မည္နာမကြဲျပားေစကာမူ လူမ်ဳိးအေန ျဖင့္ (ခ်င္း)သာျဖစ္ပါသည္။ အထက္သား၊ ေအာက္သား ကြဲေစကာမူ လူမ်ဳိးအေန ျဖင့္(ဗမာ)သာ ျဖစ္ပါသည္။ႏုိင္ငံေရးအသံုးခ်ရန္အလုိ႔ငွာ လူ မ်ဳိးအေရးကိုပင္ ဘာသာစကား အမ်ဳိး အစားႏွင့္ ေရာေထြးညာ ခ်ထားခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ႏွစ္ဌာနလံုးက ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးရွိသည္ ဟု မွားယြင္းလက္ခံခဲ့ျခင္းကို ၂ဝ၁၄ သန္းေခါင္ စာရင္းေကာက္ယူရာတြင္ တတ္သိနားလည္သူမ်ား ေထာက္ျပၾက ပါကုန္ေလာ့။

ခင္ႏွင္းဦး

က်မ္းကိုး

(၁) ေစာလူ၊ ျမန္မာဘာသာစကား ေျမပံု။
စတိုင္သစ္မဂၢဇင္း(စက္တင္ဘာ ၂ဝဝ၅)

(၂) တင္ဧ(ရွမ္းျပည္)။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေဒသစကား ေလ႕လာမႈ၊ ဘာသာစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ မိန့္ခြန္း၊ ၁၉၇၂။

Popular Myanmar News Journal