မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈမွာ ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြကို ဥပေဒနဲ႔အညီ
အေရးယူသြားမယ့္အေၾကာင္း သမၼတေျပာခြင့္ရက ေျပာပါတယ္။ လူေသဆံုးတဲ့အထိ
အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတၳီလာ ခ႐ိုင္ေလးၿမိဳ႕နယ္ကို သမၼတအမိန္႔နဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေန
ေၾကညာၿပီး စစ္တပ္က လံုျခံဳေရး တာဝန္ယူ လိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနဟာ
တည္ၿငိမ္စျပဳလာေပမဲ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ျပန္႐ုပ္ဖို႔ မရွိေသး ဘူးလို႔လည္း
ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မဆုမြန္က တင္ျပထားပါတယ္။
မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က သမၼတဦးသိန္းစိန္အမိန္႔နဲ႔ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး မတၳီလာခ႐ိုင္က မိတၳီလာ၊ ဝမ္းတြင္း၊ မလိႈင္၊ သာစည္ေလးၿမိဳ႕နယ္ကို အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ စစ္တပ္ကေန လံုျခံဳေရးတာဝန္ယူလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ ပဋိပကၡေတြ အိုးအိမ္မီး႐ိႈ႕လုယက္ဖ်က္ဆီးမႈေတြနဲ႔ လူေသဆံုးရတဲ့အထိျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတၳိလာၿမိဳ႕ထဲမွာေတာ့ စစ္တပ္၊ ရဲလံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔အတူ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးရဲျမင့္ကိုယ္တုိင္ဦးေဆာင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ရွိသူေတြက ပူးေပါင္းၿပီး လံုျခံဳေရး တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ခ်ထားေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ နယ္ေျမအေျခအေနေတြဟာ တည္ၿငိမ္စျပဳလာၿပီျဖစ္ေပမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေလာေလာဆယ္ ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ မရွိေသးဘူးလို႔ သမၼတေျပာခြင့္ရဦးရဲထြဋ္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“အေရးေပၚအေျခအေန ႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔မလားေျပာလို႔မရေသးဘူးခင္ဗ်ာ။ နယ္ေျမအေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ တာပဲ။ ျမန္ျမန္ေအးခ်မ္းသြား ၿပီးေတာ့ ျမန္ျမန္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြၿပီးရင္ ျမန္ျမန္လုပ္ေပးမွာေပါ့။ တပ္မေတာ္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ေနရာခ်ထားပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။”
ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့နယ္ေျမအတြင္း အၾကမ္းဖက္လုယက္ဖ်က္ဆီးမယ္လို႔ သံသယရွိသူေတြကို လည္း ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းမႈေတြရွိတယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။
“ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတဲ့သူေတြကေတာ့ သူတို႔က်ဴးလြန္တဲ့ျပစ္မႈေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းေပၚမူတည္ၿပီး အေရးယူခံရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား။ က်ေနာ္တို႔ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလိုျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ တရားဥပေဒအတိုင္းပဲ ျဖစ္မွာပဲ။”
အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ၿပီး ထြက္ေျပးခဲ့ရသူေတြ ေနအိမ္ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ လံုျခံဳေရး အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ေပးေနသလို အိုးအိမ္ပ်က္စီးခဲ့ရသူေတြနဲ႔ လံုျခံဳေရးစိုးရိမ္မႈ ရွိသူေတြကိုေတာ့ ေဘာလံုးကြင္းေတြနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ စခန္း ၆ ခုဖြင့္လွစ္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရက ေကာ္မတီေတြဖြဲ႔ထားၿပီး ယာယီေနထိုင္ေရး စီစဥ္ေပးေနသလို တပ္မေတာ္ေလ အကူအညီနဲ႔လည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းေတြ ပို႔ေဆာင္ေပးေနတယ္လို႔ သမၼတေျပာ ခြင့္ရ ဦးရဲထြဋ္ကေျပာပါတယ္။
“အဲဒီမွာဗ်ာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးေအးျမင့္ ကြပ္ကဲေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေရာ ရဲေရာ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ အခု အိမ္ကိုျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြရွိလုိ႔ရွိရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ လိုက္ပို႔ေပးခဲ့တယ္။ မျပန္ႏုိင္ေသးတဲ့သူေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေဘာလံုးကြင္းရယ္၊ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ လူခြဲၿပီး ေနရာခ်ၿပီးေတာ့ လိုအပ္တာေတြလုပ္ေပးေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေလနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ပို႔ေနပါတယ္။”
ႏွစ္ဘက္ထိခိုက္ဆံု႐ံႈးမႈေတြျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ မတူကြဲျပားသူလူအုပ္စုခ်င္း အတူျပန္လည္ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး နားလည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တာဝန္ရွိ သူေတြ ပူးေပါင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔လည္း သမၼတေျပာခြင့္ရဦးရဲထြဋ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ ႏွစ္ဘက္လံုးက ထိခိုက္မႈေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ အဲဒါေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အခ်င္းခ်င္းျပန္ၿပီးေတာ့ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္၊ ေကာလာဟလေတြကိုမယံုဘဲ ေသြးဆူၿပီးတံု႔ျပန္မႈေတြ မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဒါေတြကေတာ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေရာ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေရာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္က တာ၀န္ရွိသူေတြေရာ ဒါက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမွာေပါ့။ အၾကမ္းမ်ဥ္းကေတာ့ post conflict ကိစၥေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးက်န္ပါေသးတယ္။”
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းေတြ ထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္စြမ္းမရွိေတာ့တဲ့အတြက္ဆိုၿပီး သမၼတကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခ်က္ အမိန္႔ကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ အမိန္႔တစုံတရာ မထုတ္ျပန္မျခင္း အတည္ျဖစ္မွာျဖစ္သလို ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာက်င့္သုံးသြားမွာျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္က လုံၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူ ကုိင္တြယ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။
မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က သမၼတဦးသိန္းစိန္အမိန္႔နဲ႔ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး မတၳီလာခ႐ိုင္က မိတၳီလာ၊ ဝမ္းတြင္း၊ မလိႈင္၊ သာစည္ေလးၿမိဳ႕နယ္ကို အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ၿပီးေတာ့ စစ္တပ္ကေန လံုျခံဳေရးတာဝန္ယူလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈ ပဋိပကၡေတြ အိုးအိမ္မီး႐ိႈ႕လုယက္ဖ်က္ဆီးမႈေတြနဲ႔ လူေသဆံုးရတဲ့အထိျဖစ္ခဲ့တဲ့ မိတၳိလာၿမိဳ႕ထဲမွာေတာ့ စစ္တပ္၊ ရဲလံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြနဲ႔အတူ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးရဲျမင့္ကိုယ္တုိင္ဦးေဆာင္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာဝန္ရွိသူေတြက ပူးေပါင္းၿပီး လံုျခံဳေရး တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ခ်ထားေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ နယ္ေျမအေျခအေနေတြဟာ တည္ၿငိမ္စျပဳလာၿပီျဖစ္ေပမဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေလာေလာဆယ္ ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ မရွိေသးဘူးလို႔ သမၼတေျပာခြင့္ရဦးရဲထြဋ္က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“အေရးေပၚအေျခအေန ႐ုပ္သိမ္းဖုိ႔မလားေျပာလို႔မရေသးဘူးခင္ဗ်ာ။ နယ္ေျမအေျခအေနေပၚမွာ မူတည္ တာပဲ။ ျမန္ျမန္ေအးခ်မ္းသြား ၿပီးေတာ့ ျမန္ျမန္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြၿပီးရင္ ျမန္ျမန္လုပ္ေပးမွာေပါ့။ တပ္မေတာ္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ေနရာခ်ထားပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။”
ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့နယ္ေျမအတြင္း အၾကမ္းဖက္လုယက္ဖ်က္ဆီးမယ္လို႔ သံသယရွိသူေတြကို လည္း ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းမႈေတြရွိတယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။
“ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတဲ့သူေတြကေတာ့ သူတို႔က်ဴးလြန္တဲ့ျပစ္မႈေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းေပၚမူတည္ၿပီး အေရးယူခံရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား။ က်ေနာ္တို႔ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလိုျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ တရားဥပေဒအတိုင္းပဲ ျဖစ္မွာပဲ။”
အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ၿပီး ထြက္ေျပးခဲ့ရသူေတြ ေနအိမ္ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ လံုျခံဳေရး အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ေပးေနသလို အိုးအိမ္ပ်က္စီးခဲ့ရသူေတြနဲ႔ လံုျခံဳေရးစိုးရိမ္မႈ ရွိသူေတြကိုေတာ့ ေဘာလံုးကြင္းေတြနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ စခန္း ၆ ခုဖြင့္လွစ္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရက ေကာ္မတီေတြဖြဲ႔ထားၿပီး ယာယီေနထိုင္ေရး စီစဥ္ေပးေနသလို တပ္မေတာ္ေလ အကူအညီနဲ႔လည္း ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းေတြ ပို႔ေဆာင္ေပးေနတယ္လို႔ သမၼတေျပာ ခြင့္ရ ဦးရဲထြဋ္ကေျပာပါတယ္။
“အဲဒီမွာဗ်ာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးေအးျမင့္ ကြပ္ကဲေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေရာ ရဲေရာ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ အခု အိမ္ကိုျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြရွိလုိ႔ရွိရင္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ အေစာင့္အေရွာက္နဲ႔ လိုက္ပို႔ေပးခဲ့တယ္။ မျပန္ႏုိင္ေသးတဲ့သူေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေဘာလံုးကြင္းရယ္၊ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ လူခြဲၿပီး ေနရာခ်ၿပီးေတာ့ လိုအပ္တာေတြလုပ္ေပးေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေလနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ပို႔ေနပါတယ္။”
ႏွစ္ဘက္ထိခိုက္ဆံု႐ံႈးမႈေတြျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ မတူကြဲျပားသူလူအုပ္စုခ်င္း အတူျပန္လည္ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး နားလည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တာဝန္ရွိ သူေတြ ပူးေပါင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔လည္း သမၼတေျပာခြင့္ရဦးရဲထြဋ္ က ေျပာပါတယ္။
“ျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ ႏွစ္ဘက္လံုးက ထိခိုက္မႈေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ အဲဒါေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အခ်င္းခ်င္းျပန္ၿပီးေတာ့ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္၊ ေကာလာဟလေတြကိုမယံုဘဲ ေသြးဆူၿပီးတံု႔ျပန္မႈေတြ မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဒါေတြကေတာ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေရာ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေရာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္က တာ၀န္ရွိသူေတြေရာ ဒါက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမွာေပါ့။ အၾကမ္းမ်ဥ္းကေတာ့ post conflict ကိစၥေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးက်န္ပါေသးတယ္။”
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းေတြ ထိေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္စြမ္းမရွိေတာ့တဲ့အတြက္ဆိုၿပီး သမၼတကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခ်က္ အမိန္႔ကိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ အမိန္႔တစုံတရာ မထုတ္ျပန္မျခင္း အတည္ျဖစ္မွာျဖစ္သလို ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာက်င့္သုံးသြားမွာျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္က လုံၿခံဳေရးကုိ တာ၀န္ယူ ကုိင္တြယ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment